Regelmatig ben ik te vinden in musea, onlangs nog in FOAM, het Rijksmuseum en Eye in Amsterdam. Wat me altijd opvalt is dat bezoekers makkelijk een kunstobject als mooi of lelijk beschouwen en dat dan ook duidelijk verkondigen. Ik behoorde tot omstreeks mijn zestiende tot deze groep. Echter, toen mijn kunstdocent van de middelbare school, Meneer van de Vrande, verkondigde dat je kunst nooit mooi of lelijk kunt noemen, zonder het achterliggende verhaal van de kunstenaar te kennen, heb ik dat goed in mijn oren geknoopt. Sindsdien probeer ik pas een oordeel te vellen als ik de boodschap en de betekenis van een bepaald kunstwerk heb achterhaald; ik heb hierdoor nieuwe inzichten gekregen in de fascinerende kunstwereld!

Of het onderstaande kunstwerk mooi, lelijk of een ander bijvoeglijk naamwoord is, laat ik aan jullie om te beslissen, ik verschaf enkel de context en de boodschap. Ik heb het over ‘Waterlicht’ van Daan Roosegaarde, één van mijn persoonlijke inspirators sinds hij in 2013 te gast was in een uitzending van Zomergasten.

Daan Roosegaarde, eigenaar van Studio Roosegaarde met vestigingen in Nederland en Shanghai, 36 jaar. Hij noemt zichzelf een ondernemer, ontwerper, kunstenaar maar bovenal een visionair.
Hoewel deze term mij tamelijk abstract in de oren klinkt, begrijp ik, na research naar zijn carrière, dat visionair zijn werkzaamheden inderdaad het beste omvat. Hij is erg progressief in zijn ideeën en houding tegenover de ruimtelijke leefomgeving en hoe de toekomstige wereld eruit moet komen zien, en dit reflecteert continu in zijn werk. Centraal in zijn werk staat het verband tussen mens en ruimte, en hoe kunst en technologie deze relatie kunnen versterken op duurzame wijze.

Je zou haast kunnen zeggen dat Roosegaarde uitgaat van een bepaalde ideologie. Naar zijn mening is de oude wereld, de wereld waarin wij nu leven, kapot en werkt het niet meer. De manier waarop wij consumeren, onze voortbewegen en communiceren is volgens hem achterhaald: “de realiteit moet ge-updatet worden”. In een TED talk spreekt hij over zijn idee van techno-poetry; “de wereld is veranderd van analoog naar digitaal, technologie speelt een groot onderdeel in hoe we interacteren en communiceren met elkaar. De vraag is; hoe kunnen we deze technologie gebruiken om de innovatieve en interactieve leefomgeving van de toekomst te creëren?”. Een huidig project is de Smart Highway waarin, zoals ook in zijn andere werken, de dynamische relatie tussen ruimte, mensen en technologie centraal staat; een project die letterlijk draait om de weg van de toekomst en hoe snelwegen verduurzaamd kunnen worden door bijvoorbeeld het gebruik van glow-in-the-dark strepen, straatlantaarns die geactiveerd worden wanneer ze mobiliteit detecteren, en wegen die elektrische rijdende auto’s kunnen opladen.

Naar mijn mening zit de kracht van de ontwerpen van Roosegaarde in meerdere dingen. Ten eerste zijn de ontwerpen toegankelijk voor groot publiek. Het maakt niet uit of je jong of oud bent, zijn kunstinstallaties zijn voor ieder een beleving en laat ruimte voor eigen interactie en interpretatie. Sommigen in de kunstwereld beschouwen Studio Roosegaarde als te commercieel gericht, maar juist het grote bereik van de kunstwerken vind ik een toegevoegde waarde. Ten tweede heb ik bewondering voor de duurzame benadering die in combinatie met de grote aantrekkingskracht en populariteit van de kunstinstallaties heel waardevol is, en het gebruik van natuurlijke krachten als wind, water en zonlicht in design onder de aandacht brengt van het grote publiek.

Het project ‘Waterlicht’ is het beste te omschrijven als een virtuele overstroming die aantoont hoe hoog het water zou reiken zonder menselijke interventie zoals dijken. Nederland ligt onder de zeewaterspiegel en Waterlicht communiceert dit visueel met golvende lichtlijnen geproduceerd met de nieuwste LED-technologie en sensoren. Deze installatie werd afgelopen week op 28 en 29 december ten toon gesteld op Schokland, dat een eiland in de Zuiderzee vormde voordat de Afsluitdijk en de Noordoostpolder werden aangelegd. Waterlicht symboliseert de historie van de Zuiderzee en de al eeuwen durende Nederlandse ‘strijd’ tegen het water. Het golvende licht maakt het water van de Zuiderzee weer zichtbaar en maakt van Schokland weer even een eiland. Provincie Flevoland en de gemeente Noordoostpolder wilden met dit project de bewustwording over de kwetsbaarheid van het gebied, naar aanleiding van de klimaatverandering, onder de bevolking vergroten.

Waterlicht was te zien in Parijs, in Amsterdam op het Museumplein en op Schokland in de Noordoostpolder.

Ben je ook gefascineerd geraakt door Daan Roosegaarde en zijn ideeën? Hier zijn enkele sites en filmpjes die je kunt bekijken:

Wereld Draait Door – 13 februari 2013
Dutch Profiles
www.studioroosegaarde.net

Foto’s door Aimee Baars