Als bijna afgestudeerd stadsgeograaf is de term ‘creatieve klasse’ meermaals gevallen tijdens mijn studie – ik heb er zelfs een heel vak over gevolgd. Nog even in het kort: de creatieve klasse is een term bedacht door de Amerikaanse stadssocioloog Richard Florida in 2002. Hij stelde dat de creatieve klasse een bepaald deel van de beroepsbevolking is dat gekenmerkt door innovatie, tolerantie en creativiteit. Waar de creatieve klasse woont, vestigen bedrijven en neemt de werkgelegenheid toe. Ook besteden ze geld aan uitgaan en een kenmerkende (bohemien) lifestyle. Kortom, in de komende decennia zouden de creatieve klasse de economische groei bepalen en de stad wordt de plek waar het allemaal gebeurt. Het boek ‘The Rise of the Creative Class‘ werd het handboek van menig burgemeester en wethouder wereldwijd. Ook in Nederland werd gretig meegedaan en nam het aandeel van de creatieve klasse toe in de Nederlandse beroepsbevolking.

Afgelopen april bracht Florida een nieuw boek uit. Een boek waarin hij alles wat hij eerder beweerde over de creatieve klasse in negatief daglicht zet. De rockster onder de geografen zat fout, hij heeft zich vergist. De rise van de creatieve klasse naar de stad heeft onbedoeld geleid tot een nieuwe stedelijke crisis. Met de ellenlange ondertitel ‘How Our Cities Are Increasing Inequality, Deepening Segregation, and Failing the Middle Class – and What We Can Do About It’  beschrijft hij de enorme ongelijkheid die de creatievelingen met zich hebben meegebracht.

Richard Florida confronts the dark side of the creative economy he celebrated in ‘The Rise of the Creative Class’, and grapples with the gentrification, inequality, and segregation it has created in our cities (bol.com)

Onbetaalbare woningen, (hyper)gentrification, een steeds groter wordende kloof tussen de haves en de have-nots en anti-sentimenten bij degenen die buiten de boot dreigen te vallen door een winners-take-it-all mentaliteit. De stad staat al een tijdje niet meer op de politieke agenda – zelfs Obama heeft hier een beetje in gefaald. In Amerika is de middenklasse behoorlijk uit de steden verdwenen waardoor de stad verder versplinterd is geraakt. Florida spreekt over patchwork cities – steden met het patroon van een lappendeken waarin verschillende klassen afzonderlijk van elkaar wonen en leven.

… and What Can We Do About It?
Een pessimistische boodschap, maar Richard Florida zou Richard Florida niet zijn als hij met een aantal oplossingen komt, hoe voor de hand deze ook liggen. Goedkopere huizen, beter betaalde banen, focus op lokaal zijn er een aantal van. Hoe kan de stad weer een plaats van welvaart voor iedereen zijn? Florida stelt dat de urbanisten daar nog te weinig kennis over hebben. Dat is het moment waar wij – urbanisten in opleiding – aan de toekomst mogen gaan werken. We kunnen hopen dat Florida wéér ongelijk heeft – maar wanneer je kijkt in de stad en de kloof in de maatschappij vrees ik dat in dit boek een kern van waarheid zit. Het wordt tijd dat de stad weer nadrukkelijker op de agenda komt.
Alvast meer lezen? Dit artikel kan ik je aanraden 🙂