Het mag geen verrassing meer zijn dat wonen in Utrecht duur is, gemiddeld legt de hurende Utrechter rond de 1306 euro per maand neer voor deze titel. Als je iets minder huur wil betalen dan kun je kijken naar steden als Barcelona, Lissabon of Berlijn. Alleen ja, wie wil daar nu wonen… Toch voor de echte “cheapscapes” onder ons, die zich maar weinig huur kunnen permitteren, maar toch willen wonen in een Europese hoofdstad met een rijke geschiedenis en een cultureel centrum, dan heb ik hier de oplossing voor je! Kijk eens naar Wenen. Voor gemiddeld 940 euro per maand, kan je je het hele jaar vergapen aan Wiener Schnitzels!

Hoe hebben die Oostenrijkers dat geschaft? Dat heeft te maken met verschillende factoren. Ten eerste slaagden ze erin om Wenen in de afgelopen 100 jaar buiten de markt te houden. Hierdoor kan 62% van de Wenen in een gesubsidieerde woning wonen, hieronder vallen zelfs mensen die boven modaal verdienen. Aangezien relatief goedkope huizen van corporaties zonder winstoogmerk ook beschikbaar zijn voor mensen met een hoger inkomen, kunnen private verhuurders ook niet veel meer huur vragen voor hun woning.

Deze coöperaties hebben een interessante opzet. Beleggers en publieke coöperaties werken samen, in ruil voor deze samenwerking biedt de overheid grond aan voor de helft van de prijs en kan er tegen aantrekkelijke rentes geld geleend worden. Vervolgens mogen deze “Wohnbauinitiative” voor 10 jaar lang niet meer vragen dan een bepaald huurplafond en wordt de helft van de woningen toegewezen via het centrale verdelingssysteem van de stad.

Ook hebben bepaalde keuzes uit het verleden er voor gezorgd dat de huurprijzen stabiel zijn gebleven. Zo wordt er in Wenen altijd op de langere termijn gehandeld, dit betekent dat Wenen bijna nooit woningportefeuilles verkoopt, zoals in andere steden gebeurt. Daarnaast wordt er constant bijgebouwd, dit kan deels doordat woningcorporaties veel geld te besteden hebben en daardoor makkelijk het woningaanbod kunnen uitbreiden. Bovendien is het verhuur van huizen via Airbnb aan teugels gelegd, het makkelijk geld verdienen aan toeristen via een app kan alleen nog maar in speciaal aangewezen zones.

Wellicht zou dit beleid veel te links zijn voor het neoliberale Nederland. Wenen is namelijk bestuurd door onafgebroken sociaaldemocratisch bestuur. Toch zijn er juist ook economische argumenten voor dit beleid die ook passen binnen een neoliberaal gedachtegoed. In Wenen staan vrijwel alle politici achter het gedachtengoed dat geld sneller in de lokale, regionale of nationale economie komt, wanneer de inwoners meer te besteden hebben als een gevolg van lagere woonlasten. Anders zou dit geld verdwijnen in de zakken van vastgoedmagnaten en gebruikt worden voor meer vastgoed. Winst maken is volgens het “Weense model” alleen acceptabel als dit gebeurd in het hogere segment van de woningmarkt.

Dit komt echter niet van de grond zonder de nodige kosten. Het prijskaartje voor de Wenen bedraagt 500 miljoen euro paar jaar. Daarnaast is er ook een schandaal geweest waar de voormalige minister van financiën bij betrokken is geweest. Karl-Heinz Grasser, man van de troonopvolgster van het Swarovski concern, kreeg een 1% provisie op een deal van 1 miljard euro om een bepaalde investeerder te bevoordelen. Uiteraard ontkende hij alles, maar hij werd toch schuldig bevonden en kreeg 8 jaar gevangenisstraf.

Echter is dit alleen een vlek op het glanzende woningbeleid van de Wenen. Voorlopig is de “gewone” Ween relatief weinig geld kwijt aan huurlasten, ter vergelijking met andere hoofdstedelingen in Noordwest Europa. Echter doordat de rentes laag blijven, zal er steeds meer investeerders een stukje Weens vastgoed willen. Bovendien komen er steeds meer tijdelijke contracten voor nieuwkomers met de toenemende kans op gentrificatie. Kortom, Wenen is een voorbeeld, maar nog voor hoelang?

Bronnen

Waarom Wenen woningen wél betaalbaar kan houden

Hoe grote steden in het buitenland woningnood aanpakken

Foto: Dimitry Anakins