Vlak voordat 50 eerstejaars sociale geografie en planologie vanuit Utrecht af zullen reizen naar het mooie Praag, komt er verontrustend nieuws uit de Tsjechische hoofdstad. Op 28 oktober wordt ieder jaar de Tsjecho-Slowaakse onafhankelijkheid gevierd. Het is de dag waarop Tsjecho-Slowakije in 1918 werd gesticht. Op deze dag legt de president van Tsjechië, (op dit moment Milos Zeman) samen met andere leden van de regering, bloemen bij het graf van president Tomas Masaryk, de eerste president van Tsjecho-Slowakije. Ook worden er ’s avonds prijzen uitgereikt aan personen die veel betekenen voor de Tsjechische Republiek op het sociaal-culturele vlak. Dit jaar is de onafhankelijkheidsdag onder druk komen te staan doordat holocaust overlevende Jiri Brady (88) van de lijst van mogelijk te onderscheiden personen werd geschrapt.

oikos-1
Jiri Brady (88), een holocaust overlevende

De druk binnen de Tsjechische regering liep op toen duidelijk werd dat Brady van de lijst van personen die de prijs dit jaar zouden ontvangen, geschrapt zou worden. Brady heeft een deel van zijn leven les gegeven over de holocaust. Brady is familie van Daniel Herman, lid van de partij van Christen Democraten (de oppositie). Herman had een week eerder een ontmoeting met de Dalai Lama in Praag. Zeman weigerde hierna om Brady een prijs uit te reiken (Prague Daily Monitor, 26 oktober 2016). Zeman heeft ontkend dat Brady van de lijst is geschrapt vanwege de ontmoeting tussen Herman en de Dalai Lama.

Czech Republic's President Milos Zeman (left) decorates Nicholas Winton with the Czech Republic's highest decoration, The Order of the White Lion, in Prague, on Oct. 28, 2014. Winton, a British citizen who died last year at age 106, saved 669 mostly Jewish children from the Nazis by transporting them out of Prague to Great Britain in 1939.
Milos Zeman (links) tijdens de ceremonie in 2014

Politieke partijen TOP  09 en de Christen Democraten zijn uit protest niet bij de ceremonie op 28 oktober aanwezig geweest. Dit komt mede doordat in 2015 een prijs is uitgereikt aan een communistisch partij-lid. Hierdoor stonden de prijsuitreikingen dit jaar al onder druk, aldus Miroslav Kalousek, partijleider van TOP 09 (Prague Daily Monitor 26 oktober 2016). Zeman was tot 1989 zelf lid van de communstische partij, maar deze verloor de macht na de val van het IJzeren Gordijn. Sinds 2013 is hij president van Tsjechië. Volgens Kalousek heeft president Zeman het recht om zelf genomineerden uit te kiezen, maar heeft Zeman dat recht misbruikt om politieke standpunten duidelijk te maken in plaats van de vrijheid van het land te vieren.

Aangezien Brady tot voor kort nog wel onderscheiden zou worden, lijkt de kwestie toch veroorzaakt te worden door de ontmoeting tussen Herman en de Dalai Lama. Zeman had Herman verzocht de ontmoeting niet door te laten gaan, maar Zeman ontkent nu dit verband. Hoge regeringsfunctionarissen beweren dat de afwezigheid van de oppositie tijdens de ceremonie niet op zal vallen, aangezien er zoveel interesse in de ceremonie is dat lege stoelen makkelijk opgevuld worden (Prague Daily Monitor, 26 oktober 2016). Het lijkt er dus op dat de politieke ophef rondom Brady dit jaar gesmoord zal blijven. Het is de vraag hoe deze gebeurtenissen invloed zullen hebben op de ontwikkeling van de Tsjechische politiek.

Wellicht wordt Jiri Brady op 17 november alsnog onderscheiden door de Tsjechische Post Bellum organisatie, ook een belangrijke dag in de Tsjechische geschiedenis van vrijheid en democratie (Prague Daily Monitor 26 oktober 2016).