De Russische pensioenleeftijd is laag. Vanaf 60 jaar voor mannen en 55 jaar voor vrouwen mag men al stoppen met werken. Maar schijn bedriegt, de rede achter de lage grens is luguber en verschrikkend. De  levensverwachting van Russen is namelijk  bijna even laag. In 2014 werd geschat dat de gemiddelde Russische man 64,3 jaar oud werd. De oorzaak? Russen drinken zichzelf letterlijk dood. Ze overlijden aan alcoholvergiftiging, leveraandoeningen of  aan zelfmoord, ongelukken en vechtpartijen.

Medische krant ‘The Lancet’  volgde tien jaar lang 150.000 Russen en vroeg hen hoeveel wodka ze drinken en hoeveel ze roken. Wekelijks dronk de gemiddelde deelnemer 2 tot 4 flessen leeg. Het feit dat 8000 van de ondervraagde Russen tijdens het onderzoek overleed aan overmatige alcoholconsumptie zegt genoeg. Richard Peto, onderzoeker aan de universiteit van Oxford voegt daaraan toe dat de gemiddelde Rus per jaar meer dan 30 liter aan pure alcohol binnenkrijgt.

Een dakloze Rus drinkt Wodka in Moskou
Een dakloze Rus drinkt Wodka in Moskou

Alcohol is de nummer 1 doodsoorzaak  in Rusland. De sterftecijfers zijn dan ook absurd hoog. Combineer dit met een laag geboortecijfer en emigratie, dan krijg je vanzelf een demografische crisis. De bevolking van Rusland is de afgelopen jaren sterk gedaald. Bovendien zorgt overtollig alcoholgebruik naast grote sterftecijfers ook voor weinig productiviteit op de werkvloer en veel absentie van jongeren op scholen. Een landelijke crisis van levensbelang dus.

m

 

 

Wat het probleem moeilijk omkeerbaar maakt, is het feit dat wodka een groot deel uitmaakt van de Russische cultuur. Sinds de 19e eeuw is het sterftecijfer  al hoog door alcoholgebruik ( Andreev, 2012). Wodka vormde in 1860 zelfs 40% van het inkomen van de regering. Na de val van de Sojvet- Unie is dat getal alleen maar gestegen en dan vooral bij de mannen. De val veroorzaakte een ongekende economische chaos waardoor men al snel naar de fles greep. Het GDP viel met 40%, de alcohol consumptie steeg met 25%. Voor het aan de macht komen van Gorbachev in 1980 werd alcoholconsumptie dan ook niet als een sociaal probleem gezien.

In 1985 begon oud-Sovjetpresident Michail Gorbatsjov met een campagne tegen alcohol. Vodka werd afgeraden en mensen werden gestimuleerd om bier te gaan drinken in plaats van sterke drank. Volgens onderzoeker David Zaridze van het Russische Kankeronderzoekscentrum hielp het. Toen Gorbatsjov de alcoholconsumptie aan banden legde, nam het dodental sterk af.

Het probleem is dus op te lossen. Maar de vooruitzichten zijn dat het probleem alleen maar groter zal worden nu Rusland in economische moeilijkheden komt. De werkloosheid neemt toe en daarmee de drang om te drinken. Als Rusland geen actie onderneemt om het alcohol probleem spoedig op te lossen, loopt het land gevaar vrijwel letterlijk te verdrinken in alcohol.