Precies een jaar geleden schreef ik op deze dag een artikel waarin ik mezelf voorstelde als de nieuwe commissaris Oikos. Een dezer dagen zal de volgende commissaris zich ook voorstellen, maar door dit persoonlijke jubileum wilde ik graag vandaag zelf weer een artikel schrijven! Een jaar geleden schreef ik namelijk over de geschiedenis van de werfkelders in Utrecht. Toeval wil dat juist deze week mogelijk tot 200 nieuwe werfkelders zijn gevonden in Utrecht. Reden voor mij om wederom eens in de wereld van de werfkelders in Utrecht te duiken!

Want hoe kan het, dat er na zoveel jaar nog steeds werfkelders herontdekt kunnen worden? Je zou toch zeggen dat iedereen die aan een gracht woont, wel zou weten als er onder hun huis een van de befaamde werfkelders zou liggen? Luc Mes, Projectleider interventieteam Utrecht, geeft in deze video 
aan dat eigenaren van deze woningen deze kelders in het verleden misschien hebben dichtgebouwd, waardoor deze kelders simpelweg niet meer zichtbaar zijn (en daarmee worden vergeten!)

Op de vraag waarom deze kelders juist nu zijn gevonden, moeten we wat verder terug in de tijd. Niet helemaal terug naar 12de eeuw, toen de kelders zijn gebouwd, maar naar 2006. Toen bleek dat de kelders in slechte staat verkeerden. De houten palen, waarop de funderingen zijn gebouwd, zijn na al die jaren gaan rotten en moesten worden aangepakt. Hiervoor kwam veel geld beschikbaar en in 2010 begint dan de renovatie. Dit blijkt echter veel ingewikkelder dan gepland. In mei vorig jaar werd een rapport gepubliceerd waarin staat dat de kosten veel hoger uitvallen en de werkzaamheden ook veel langer duren dan van te voren verwacht.

Hierom werd in 2019 een groot gedeelte van het werk stilgelegd en werd er gewerkt aan een plan om de problematiek breder aan te pakken. Onderdeel hiervan is een grootschalig onderzoek naar de precieze staat van de werfkelders. Zo wordt bijvoorbeeld met duikers de staat van de muren onder water bekeken. Daarnaast zijn ze nu ook met een grondradar de binnenstad aan het onderzoeken. Bij deze onderzoeken zijn dus verschillende onbekende ‘holtes’ gevonden, die zouden kunnen duiden op nieuwe werfkelders! Onderzoekers gaan nu samen met de eigenaren van de panden kijken of ze de kelders in kunnen om de staat hiervan te beoordelen.

Terwijl de bodem van dit project nog niet in zicht lijkt, zijn er al vele extra miljoenen in dit project gaan zitten. Trouw spreekt, na de Uithoflijn, zelfs al van het ‘volgende hoofdpijndossier, dat vele miljoenen slurpt’. Voor funderingen onder water liggen en al enkele eeuwen oud zijn, vind ik het ook niet heel gek dat restauratie nodig is én dat dit een flinke duit kan kosten. Het is dan officieel geen werelderfgoed, maar het blijft belangrijk om de mooie werfkelders intact te houden!

Normaal ben ik, in verband met alle drukte, blij dat ik niet aan een van de grachten woon. Op de mensen die nu onder hun eigen huis op speurtocht kunnen naar een mogelijk verborgen werfkelder ben ik nu toch echter wel een beetje jaloers. Al zal dat door alle renovaties misschien toch minder spannend zijn dan ik me nu voorstel….Ik ben benieuwd hoe deze kelders eraan toe blijken te zijn!