Ierland staat bekend voor een aantal dingen: Guiness, het songfestival winnen, St. Patrick’s day en kabouters. Hoewel Ierland twee keer zo groot is als ons kikkerlandje Nederland heeft het hele eiland slechts 6,5 miljoen inwoners. Dit lijkt al weinig maar het inwonertal wordt nog meer in perspectief gezet door het aantal mensen dat het eiland heeft verlaten: 10 miljoen sinds 1700. Naar schatting wonen er nu 80 miljoen mensen van Ierse afkomst buiten het eiland. De voornaamste redenen voor emigratie waren Britse onderdrukking en de gevolgen van de Potato famine. Ierland is dus het land van oorsprong voor veel migranten en hun nageslacht. In dit artikel volgt een beschouwing van het Ierse perspectief op deze diaspora.

In Ierse cultuur werden emigranten lang als tweederangs personen gezien. Emigranten werden neergezet als geen echte Ieren, maar als een soort bastaardkinderen. De personen die het eiland verlieten behoorden grotendeels tot de lage inkomensklasse, en waren vooral protestants. Zo ontstond er voor de hogere klassen van de maatschappij een out-group van niet echte Ieren, de echte Ieren waren katholiek en bleven gewoon in Ierland. Daarnaast werd volgens dit vooroordeel de Ierse cultuur onjuist beoefend buiten de grenzen. Hier was sprake van een territorialiteit van cultuur, een overtuiging die pas laat werd verworpen.

De vijandigheid van het thuisland tegenover terugkerende Ieren heeft terugkeren lange tijd onaantrekkelijk gemaakt. Zogenaamde ‘returnees’ kregen tot 1992 geen stemrecht en werden niet als volwaardige burgers behandeld. Zo werden tot 1980 de termen ‘’Returned Yank’’ en ‘’Plastic Paddy’’ voor terugkerende Ieren uit respectievelijk de VS en het VK vaak gebruikt. Treffend is het verschil in oordeel gebaseerd op de bestemming van de reis. Er bestond al langere tijd een stigma tegenover Ieren die vertrokken naar het VK; dit werd gezien als een teleurstelling. Naar de VS vertrekken daarentegen was een veel respectabelere keuze als land van eindeloze kansen. Veel Ieren zijn in de VS terechtgekomen vanwege het open immigratiebeleid en de veronderstelde kansen op een nieuw leven van de VS wat samenviel met de push-factor van de Potato famine.

Toch is er in de laatste drie decennia meer waardering gekomen voor de diaspora. Presidente Mary Robinson benadrukte in de jaren 90 dat deze gemeenschappen de Ierse cultuur op de kaart zetten. St Patrick’s day is immers een breed herkende feestdag in de VS en in het verlengde, de wereld. Het besef dat de Ierse identiteit verbonden was met de diaspora sijpelde langzaam de samenleving in. Robinsons presidentschap was een keerpunt in de Ierse politiek. Zij deed een poging om de Ierse identiteit om te vormen van gebonden aan het eiland tot een identiteit die gevormd wordt door gezamenlijke herinneringen en tradities. Daarbij kwam dat de remittances naar Ierland een grote bijdrage leverde aan de financiële stabiliteit in het land.

Tegenwoordig keren steeds meer personen van Ierse afkomst terug naar het land, en zij worden verwelkomd. Er is een geheel nieuw perspectief ontstaan vanuit de Ierse regering op deze diaspora van 80 miljoen sterk. Deze wordt gezien als een nagenoeg bodemloze put van menselijk kapitaal die ligt te wachten om benut te worden. In de moderne wereld is de vorm van soft power die deze diaspora geeft van grote waarde, en de regering probeert hier nu dan ook op in te spelen om integratie in de wereldeconomie te vergroten, en om macht uit te oefenen buiten de grenzen. Het is opvallend hoe een land dat zo’n lange geschiedenis van emigratie heeft, zo’n lange tijd een intolerante houding heeft gehad tegenover de diaspora. Toch heeft op een onverwachte manier de geschiedenis van Ierland het land toekomstbestendig gemaakt.

Bronnen:

Kopfoto: Pixabay

Bielenberg, A. (2014). The Irish Diaspora. Routledge.

David McWilliams (3 Oktober, 2007) Ireland’s future depends on diaspora’s ‘soft power’. Independent.Gevonden op: https://www.independent.ie/opinion/columnists/david-mcwilliams/irelands-future-depends-on-diasporas-soft-power-26322411.html

Gray, B. (2000, March). Gendering the Irish diaspora: questions of enrichment, hybridization and return. In Women’s Studies International Forum (Vol. 23, No. 2, pp. 167-185). Pergamon.

Hickman, M. J. (2002). ‘Locating’the Irish diaspora. Irish Journal of Sociology, 11(2), 8-26.

Liam Kennedy (29 September, 2015). Irish diaspora is not just an economic resource. The Irish Times.Gevonden op: https://www.irishtimes.com/life-and-style/abroad/generation-emigration/irish-diaspora-is-not-just-an-economic-resource-1.2371326

Wikipedia.org (z.j.) Ireland.

Wikipedia.org (z.j.) Irish diaspora.