Als rasechte Amsterdamse (sorry Utrechters) is er een bouwproject dat mij al enige tijd in zijn greep houdt. Vanaf het moment dat ik leerde wat ruimtelijke ordening precies inhield en dat je het ook daadwerkelijk in de ruimte om je heen kunt waarnemen ben ik het ontzettend interessant gaan vinden. Het bouwproject waar ik over praat, heeft regelmatig een plekje in de Amsterdamse krant het Parool. Het gaat over de Zuidas, het beoogde central business district van Amsterdam. Maar hoe is deze toplocatie voor wonen en werken nou precies tot stand gekomen?

De plannen voor de Zuidas ontstonden al rond 1850, toen er in Nederland pas twee spoorlijnen liepen: tussen Amsterdam en Utrecht en Amsterdam en Haarlem. Het idee ontstond om beide spoorlijnen met elkaar te verbinden in een Centraal Station in Amsterdam. Uiteindelijk kwam dit station op een andere locatie terecht, namelijk zijn huidige locatie aan de IJ-oever. In 1914 kwam er echter alsnog een plan op tafel liggen voor de ontwikkeling van het ‘Zuiderstation’, gepresenteerd door de bekende architect Hendrik Petrus Berlage. In 1917 begon men aan de bouw.

We nemen een sprong in de tijd naar de jaren ’80. De gemeente Amsterdam dacht na over een geschikte locatie voor kantoren, waarbij het gebied tussen Schiphol en Amsterdam Zuidoost werd geopperd. Al in 1985 opende hier het welbekende World Trade Centre. Ondertussen zijn hier meer dan 300 bedrijven gevestigd, van 30 verschillende nationaliteiten. Daarnaast zijn er nog verschillende winkels en diensten te vinden. Het gebouw is kenmerkend voor de Zuidas als internationale locatie voor bedrijven.  

Steeds meer private partijen raakten er in de opeenvolgende jaren in geïnteresseerd om een steentje bij te dragen aan de Zuidas als toplocatie voor bedrijven. Dit leidde ertoe dat er in het coalitieakkoord van 1994-1998 een basis voor een plan voor de ontwikkeling van de Zuidas ontstond. Men zag de Zuidas als een toplocatie voor een internationaal kennis- en zakencentrum en een uitstekende plek om te wonen en te recreëren. De Zuidas had de potentie om verder uit te  groeien tot een complete wijk met onder andere winkels, scholen, horeca en sportcentra. In 2000 werd de Visie Zuidas samengesteld door de gemeenteraad. In eerste instantie had men het ‘dokmodel’ voor oog, waarbij zowel het station als de A10 ondergronds zouden worden gebracht. Hierdoor was er meer ruimte voor woningen en kantoren. Uiteindelijk is besloten om het treinstation bovengronds te houden, en de A10 wel ondergronds te gaan maken.

Hoewel het project tot nu toe meer tijd en geld heeft gekost dan verwacht, heeft het project al veel  vruchten afgeworpen. De Zuidas is verschillende malen uitgeroepen tot beste internationale zakencentrum van Nederland. Er bevindt zich op het 245 hectare grote terrein een hoge concentratie aan bedrijven, instellingen en woningen. Bovendien liggen er nog steeds genoeg plannen op tafel om de droom van de Zuidas als Business District en infrastructureel knooppunt nóg verder te realiseren. Ontwikkeling is niet alleen wenselijk maar ook nodig, aangezien het aantal metro- en treinreizigers blijft groeien en de A10 te maken heeft met toenemende congestie.

De plannen worden gemaakt door de gemeente Amsterdam in samenwerking met projectorganisatie Zuidasdok. De huidige doelen van project Zuidasdok zijn: verdere ontwikkeling van de internationale toplocatie, het realiseren van een hoogwaardig verkeer- en vervoersnetwerk, het realiseren van een hoogwaardig OV-knooppunt van internationale allure en het verduurzamen van infrastructuur om de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren.

In samenwerking met bewoners, ondernemers, instellingen en andere betrokkenen heeft de gemeente daarnaast het gebiedsplan Zuidas en Buitenveldert opgesteld. De doelen die hierin prioriteit krijgen zijn onder andere het vergroten van draagvlak voor nieuwe bewoners en instellingen en het ontwikkelen van de Zuidas tot een leefbare en levendige wijk. Zo wordt bijvoorbeeld de grond die vrijkomt door de A10 ondergronds te brengen meer ruimte voor pleinen en wandel- en fietsroutes. Het creëren van een groene omgeving is hierbij een belangrijk doel. Bovendien zorgt het ondergronds brengen van de snelweg voor een verbeterde luchtkwaliteit en minder geluidsoverlast op de Zuidas.

Zoals je in dit artikel hebt kunnen lezen is de Zuidas een interessant gebied in ontwikkeling. Verschillende publieke en private partijen zien potentie in het gebied als internationale toplocatie voor bedrijven en woningen. In mijn oren klinken de plannen in ieder geval veelbelovend.

Kopfoto: Robinams via Pixabay