Muziek is een krachtig iets. Het kan verschillende emoties oproepen zoals verdriet, blijheid, boosheid en hoop. Muziek is iets voor alle gelegenheden en muziek is iets van alle tijden. Letterlijk. Tijdens opgravingen zijn er muziekinstrumenten gevonden uit de prehistorische oudheid. Wat er toen precies gespeeld werd weet niemand, het schrift was nog niet uitgevonden, maar zelfs in die primitieve tijd nam muziek dus een belangrijke rol in. Door de tijd heen heeft muziek niet alleen gediend als vermaak maar ook als identiteit, denk aan volksmuziek en het volkslied, als iets wat mensen bijeenbrengt in tijden van bijvoorbeeld oorlog en als manier van verzet. Muziek als teken van verzet is nu ook te horen in Myanmar. Momenteel zijn daar grote protesten aan de gang. De protesterende mensen gebruiken muziek en zang als manier van vreedzaam protest.

Het leger heeft al sinds 1962 de macht in Myanmar. Opstanden die er sinds die tijd zijn geweest zijn elke keer gewelddadig neergeslagen. Hoewel er wel verkiezingen zijn geweest waarbij de democratische partij NLD (National League for Democracy) telkens de meeste stemmen kreeg werden deze uitslagen niet erkend door de zittende machthebbers. Tot 2010. De NLD werd opnieuw als grootste partij verkozen en kreeg ditmaal ook gedeeltelijke macht. Er waren nog steeds restricties van de junta, maar de inwoners van Myanmar kregen veel meer vrijheid. Toen pleegde het leger op 1 februari van dit jaar ineens weer een staatsgreep. De leiders hadden echter niet op het hevige protest van de jongere generaties gerekend. De jongeren die gewend zijn aan de relatieve vrijheid sinds 2010 weigeren terug te gaan naar het strikte, absolute regime van het leger.

Met name de Punkbeweging in Myanmar heeft nummers uitgebracht als verzetskreet tegen de staatsgreep. De punk band rebel riot bracht het nummer one day uit. Omdat protesteren te gevaarlijk is nu, de politie slaat de protesten ook nu weer met harde hand neer, worden er op het nummer van rebel riot korte flashmobs georganiseerd als vorm van protest. Voordat de politie ter plekke is om het protest neer te slaan is de mensenmassa alweer uit elkaar gegaan alsof er niets is gebeurd. Dat juist de punk beweging deze protest beweging inzet is niet vreemd. Punk muziek is ontstaan als een vorm van protest onder jongeren. De slogan van punk is: Do It Yourself. Als de overheid je niet helpt, moet je het zelf doen, je moet zelf voor verandering zorgen.

Veel muzikanten die in Myanmar leven schrijven protest nummers en uploaden die naar social media zodat ze voor de hele wereld te beluisteren zijn. Naast de nieuwe muziek komen de protest nummers geschreven in Myanmar uit de jaren 80 van de vorige eeuw ook weer boven water. De nummers die toen gezongen werden tijdens het protesteren worden nu gezongen door de jongere protestgeneratie en verbinden jong en oud met elkaar in hun strijd voor democratie.

Dat protestliederen wel degelijk effect kunnen hebben was tijdens de Vietnam oorlog in de jaren 70 te zien. Dankzij de muziek konden mensen zich op een laagdrempelige manier verdiepen in wat er gebeurde en op een voor vrijwel iedereen toegankelijke manier bijdragen aan het protest door de nummers te luisteren en zingen. Ook over bijvoorbeeld de Cuba crisis zijn vele protest nummers geschreven door invloedrijke muzikanten zoals the Beatles en U2.

Muziek als vorm van protest is overigens niet iets van de afgelopen decennia. Al in de tijd van de barok werden er klassieke protest stukken geschreven en veel oude volksmuziek bevat een kern van onvrede en protest. Tegenwoordig worden er ook buiten Myanmar nog steeds veel protestnummers gemaakt. 2020 wordt door sommige critici wel het jaar van de protestmuziek genoemd door de vele nummers die geschreven zijn in solidariteit voor de black lives matter movement.

Muziek is een krachtig iets. Het kan verbinden, aanmoedigen en versterken. Hoe de situatie in Myanmar zich verder zal ontwikkelen is nog niet bekend, maar zolang de muziek van de protesteerders gehoord blijft worden, gaat het protest door.

kopfoto: ninjastrikers, WikimediaCommons,
File:Protest against military coup (9 Feb 2021, Hpa-An, Kayin State, Myanmar) (9).jpg – Wikimedia Commons