In het derde kwartaal van 2019 alleen al verwijderde Facebook 1,7 miljoen nepaccounts en ook ongelofelijk veel berichten, bijvoorbeeld 4,4 miljoen posts gerelateerd aan drugshandel. Het is in de ogen van velen een goed gegeven dat er toezicht wordt gehouden op de informatie die via social-mediaplatformen wordt verspreid. De regels over gepaste en ongepaste inhoud zijn echter niet voor iedereen hetzelfde. Hoe werkt dit precies voor politici? Mogen zij alles zeggen wat ze willen onder het mom van ‘vrijheid van meningsuiting’ of mag de mediagigant bij het minste of geringste ingrijpen en daarmee dus een podium voor de bestuurder wegnemen?

Wat zijn de richtlijnen om berichten te verwijderen?

Om te beginnen kijken we naar de regels die gelden voor elke ‘normale’ persoon die Facebook gebruikt. Voor hen geldt onder andere dat berichten niet mogen aanzetten tot geweld. Dit kan gaan om een aankondiging dat je zelf geweld gaat plegen, maar ook om een bericht dat anderen stimuleert tot geweld. Daarnaast is haatdragend taalgebruik en dan met name een directe aanval op een persoon of groep mensen verboden. Het gaat hierbij over het uitschelden van bepaalde groepen, haatdragend taalgebruik of algemene uiting van minachting. Tot slot is er een verbod op het verspreiden van seksueel getinte beelden van zowel kinderen als volwassen, uitbuiting en intimidatie.

Uitzonderingspositie

Het is goed om te weten dat deze richtlijnen niet voor iedereen gelden. Er bestaat een zogenaamde witte lijst van onder andere beroemdheden voor wie soepelere regels gelden met betrekking tot de inhoud van hun berichten. Deze lijst is met name opgesteld om ervoor te zorgen dat er geen ‘goede’ berichten van een celebrity per ongeluk door het systeem worden verwijderd, want dit zou voor veel ophef en dus negatieve media-aandacht voor Facebook kunnen zorgen.

Worden deze mensen dan niet gecontroleerd? Jawel, maar dit gebeurt vaak pas op het moment dat het bericht al door een grote groep mensen is bekeken. Er moet daadwerkelijk een medewerker naar de inhoud van een post gekeken hebben, en dan nog kan er besloten worden om een ‘schadelijk’ bericht online te houden, puur en alleen omdat het geplaatst is door iemand op de witte lijst.

Recent is besloten om in campagnetijd ook soepeler beleid te hanteren ten opzichte van politici. In dat geval kan het dus voorkomen dat grof of beledigend taalgebruik zichtbaar blijft op het platform. De voornaamste reden hiervoor is dat Facebook heeft aangegeven dat het geen scheidsrechter wil zijn binnen een politiek spel. Daarnaast wordt er veel weerstand verwacht vanuit de maatschappij op het moment dat een commercieel bedrijf invloed krijgt op een democratisch proces als de verkiezingscampagne.

Zijn er dan geen grenzen?

Een voorbeeld van ingrijpen van het mediaplatform is het voor onbepaalde tijd verbannen van de ex-president van de VS, Donald Trump. Zijn berichten tijdens de bestorming van het Capitool zijn verwijderd, omdat zijn uitspraken de kansen op geweld vergrootten. Tegenstanders menen dat met de verbanning de vrijheid van meningsuiting wordt geschonden en een groot platform met veel bereik onterecht wordt ontnomen. Het is wel goed om te weten dat Facebook niet willekeurig kan besluiten tot schorsing van invloedrijke personen. In het geval van Trump is achteraf een onderzoeksraad ingesteld om de juistheid van deze beslissing na te gaan. Op die manier wordt dus gezorgd dat de invloed van een privaat bedrijf op de politiek beperkt blijft.

Kopfoto: Simon Steinberger, Wikimediacommons, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Facebook-76536_640.png