Het zal niemand ontgaan zijn dat we ons sinds om en nabij maart 2020 in een wereldwijde gezondheidscrisis bevinden, oftewel een pandemie. Wat de meeste mensen niet doorhebben is dat achter deze gezondheidscrisis voor velen ook een financiële crisis schuil gaat. De COVID-19-pandemie zorgt zowel in Nederland als wereldwijd voor een flinke toename in armoede. Mensen in armoede vallen hierin nog verder weg en mensen die voor de pandemie op het randje van armoede stonden zijn over dit randje heen gekomen. Hoe de COVID-19-pandemie precies de huidige sociaal-economische status van mensen wereldwijd heeft beïnvloed wordt nog uitgebreid onderzocht, maar duidelijk is al wel dat het alles te maken heeft met één begrip: ongelijkheid.

Wereldwijd hebben vele mensen economische klappen gekregen. Toch zijn er groepen die specifiek hard zijn geraakt. Volgens de World Bank (2021) heeft de armste 40% van de wereldbevolking tussen 2019 en 2021 6,7% van het inkomen verloren, terwijl dit onder de 40% rijkste mensen van de wereldbevolking gemiddeld op ‘maar’ 2,8% ligt. Dit zijn grote verschillen die de ongelijkheid duidelijk onderstrepen en laten zien dat deze is gegroeid gedurende de pandemie. Over het algemeen weerspiegelen deze cijfers een sterke groei in de wereldwijde armoede. Het ziet er dan ook naar uit dat de vooruitgang die de afgelopen jaren werd gemaakt met de Sustainable Development Goals (SDG’s) in zekere mate verloren is gegaan, vooral bij SDG 1: het tegengaan van extreme armoede. Bij dit doel zijn volgens de World Bank (2021) drie tot vijf jaren aan ontwikkeling verloren gaan. En dat allemaal door anderhalf jaar pandemie. 

Om al deze cijfers wat meer in perspectief te zetten is het slim om op een wat meer lokaal schaalniveau te kijken. Deze economische (gezondheids)crisis is namelijk niet een probleem dat zich alleen afspeelt in landen, zoals die in Sub-Sahara-Afrika. Sterker nog, het is een probleem dat zich ook afspeelt in Nederland. Alhoewel in minder extreme mate dan wereldwijd gezien, is er in Nederland ook sprake van een sterke ongelijkheid die alleen maar is toegenomen tijdens de pandemie. In Amsterdam alleen al is bijvoorbeeld het aantal aanvragen bij de voedselbank gestegen van zo’n 1300 naar tweeduizend sinds het begin van de pandemie, terwijl het de jaren hiervoor amper steeg (Zoelen, 2021). Dit betekent dus dat er steeds meer Amsterdammers die zichzelf niet meer kunnen onderhouden in hun levensbehoeften. Ook hier zijn het weer niet alle Amsterdammers die in de problemen zijn gekomen. De mensen die reeds een sociaal-economische achterstand hadden worden veel harder getroffen dan anderen. Dit zijn ook wel de kwetsbare groepen, vaak groepen die geen opleiding hebben genoten of die werkzaam zijn in de informele sector. Zij hebben allemaal veel sneller hun baan verloren en zijn nog dieper in armoede geraakt.

Het woord pandemie zegt eigenlijk al genoeg als we het hebben over het huidige armoedeprobleem. ‘Pan’ is grieks voor geheel en ‘demie’ voor volk. Het is dus een probleem dat wereldwijd gaande is en alleen opgelost kan worden als de hele wereld er gezamenlijk uit wordt geholpen. Dit geldt voor zowel de gezondheidscrisis als de economische crisis waar men onder gebukt gaat. Zo is Amsterdam al een omgekeerde supermarkt, de tkramrepus, gestart: in plaats van eten kopen kan je hier eten achterlaten. Een mooi initiatief om de kwetsbare Amsterdammers te helpen in deze crisistijden. Zulke initiatieven zouden we moeten vertalen naar wereldwijde schaal, want om uit deze ‘economische lockdown’ te komen zijn er structurele veranderingen nodig aan de ongelijkheid tussen én binnen landen.

Bronnen:

The World Bank. (7 oktober 2021). Corona Leaves a Legacy of Rising Poverty and Widening Inequality [website]. Verkregen van: https://blogs.worldbank.org/developmenttalk/covid-19-leaves-legacy-rising-poverty-and-widening-inequality 

Van Zoelen, B. (19 februari 2021). Corona duwt Amsterdammers de armoede in [website]. Verkregen van:https://www.parool.nl/amsterdam/corona-duwt-amsterdammers-de-armoede-in~b63cbb5a/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F 

Kopfoto: wikimedia commons, Alberto Giuliani, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?search=covid-19&title=Special:MediaSearch&go=Go&type=image