Sinterklaas is net het land uit, en langzaamaan gaan we weer richting Kerst. Kerst doet uiteraard denken aan de feestdag, maar misschien gaat er ook wel een belletje rinkelen bij de naam ‘Christmas Island’.

Christmas Island is een klein eiland in de Indische Oceaan en behoort tot het grondgebied van Australië. De naam is afkomstig uit 1643, toen William Mynors met een schip van de Engelse East India Company langs het eiland voer tijdens Kerst en het eiland deze naam gaf. Het onbewoonde eiland stond echter al sinds het begin van de 17^e eeuw op de zeekaarten van de Britten en Nederlanders. Het duurde echter tot 1666 totdat het eiland op een gepubliceerde kaart werd vermeld. Deze kaart werd gepubliceerd door een Nederlands cartograaf, die het eiland “Mony” of “Moni” noemde. Waar deze naam vandaan komt is tot op de dag van vandaag onduidelijk. Momenteel staat het eiland nog steeds bekend als Christmas Island.

Christmas Island heeft een geïsoleerde ligging en was daarom tot het einde van de 19^e eeuw onbewoond. De natuur op het eiland heeft zich redelijk ongestoord kunnen ontwikkelen waardoor veel flora en fauna alleen hier voorkomt. Zo vindt hier jaarlijks een krabbentrek plaats die nergens anders voorkomt op een dergelijke schaal. De krabbentrek veroorzaakt jaarlijks veel files door de wegen die afgesloten worden en is een van de belangrijkste aanjagers van het toerisme naar het eiland.

Het eiland is echter meer dan een natuurgebied op zich, het heeft ook een turbulente geschiedenis. De interesse in het eiland nam namelijk toe nadat de voorspelling van een Schotse bioloog uitkwam: op het eiland waren grote hoeveelheden fosfaat aanwezig. Fosfaat is erg belangrijk voor voornamelijk landbouw, in de vorm van kunstmest. Het Verenigd Koninkrijk annexeerde daarom in 1888 het eiland. Om het fosfaat te mijnen werden er veel arbeidsmigranten naar het eiland gehaald, met name van Chinese en Maleise afkomst. Deze arbeidsmigranten vormden de basis van de multiculturele samenleving op het eiland.

Deze voorraden van fosfaat waren tijdens de Tweede Wereldoorlog ook de reden dat het eiland werd aangevallen en overgenomen door Japan in 1942. In deze tijd is er maar weinig fosfaat geëxporteerd naar Japan vanwege sabotage door eilandbewoners. Na de Tweede Wereldoorlog namen de Britten het eiland opnieuw over. In 1949 werd het bedrijf verantwoordelijk voor het mijnen van fosfaat op het eiland opgekocht door Australië en Nieuw-Zeeland. De verantwoordelijkheid van het eiland verschoof naar Singapore, destijds een kolonie van de Britten.

Na de Tweede Wereldoorlog werden vele koloniën van het Verenigd Koninkrijk opgeheven, en de Australische regering toonde haar interesse in Christmas Island. In 1958 werd de soevereiniteit van Christmas Island overgedragen aan Australië, tegen de betaling van 2,8 miljoen pond aan Singapore voor de verloren fosfaatinkomsten. Sindsdien maakt het eiland deel uit van het Australische grondgebied. Vanwege de ligging dichtbij Indonesië kwamen hier veel asielzoekers aan. Het eiland speelt van toen af aan een belangrijke rol in het immigratiebeleid van Australië, wat absoluut niet bekend staat om haar ruimhartigheid. De rol van Christmas Island in het opvangen van asielzoekers en de erbarmelijke omstandigheden zou een artikel op zichzelf kunnen zijn. Meer over de geschiedenis van Christmas Island en de detentiecentra, maar ook over de huidige situatie vind je hier.

De omstandigheden in de detentiecentra worden grotendeels verzwegen door de Australische overheid. Veel meer aandacht is er voor het profileren van Christmas Island als bestemming voor ecotoerisme, met als doel de economie te diversifiëren. Vanuit milieuoogpunt is er namelijk steeds meer kritiek op het mijnen van fosfaat op het eiland. Wanneer je googelt op Christmas Island zal je dus vooral de beelden van de natuur en krabbenmigratie zien.  

Christmas Island is een goed voorbeeld van hoeveel geschiedenis achter een klein eiland kan schuilen. Het geeft duidelijk aan hoe de aanwezigheid van grondstoffen de interesse van politieke grootmachten kan aanwakkeren en het lot van een eiland kan bepalen. Wat als deze hoeveelheden fosfaat er niet geweest waren? Misschien een interessant discussiepunt voor tijdens het kerstdiner 😉.

Kopfoto: Clker-Free-Vector-Images via Pixabay