Veel steden zijn van plan om te vergroenen, zo ook in Nederland. Maar weinig steden gaan zo ver als de Franse hoofdstad. Parijs heeft grootse plannen om leefbaarder en toekomstgerichter te worden. De kern: zo veel mogelijk auto’s van de weg halen en veel meer ruimte creëren voor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer. En heel veel groen.

Om deze plannen te begrijpen zullen we eerst in moeten gaan op het probleem van autoverkeer. Auto’s zorgen voor geluidsoverlast en zijn immens vervuilend, ze zorgen zowel voor een slechtere luchtkwaliteit van de stad zelf als voor veel CO2-uitstoot die het klimaat opwarmt. Ze zijn ook direct gevaarlijk: in de EU zijn auto-ongelukken de vijfde doodsoorzaak. Dit nemen we als een gegeven, maar het is het gevolg van directe beleidskeuzes. Persoonlijke voertuigen nemen immens veel ruimte in beslag en aangezien er beperkte ruimte is in een stad, moeten er keuzes gemaakt worden: van wie is de straat? Er zit ook een sociale kant aan: autobestuurders zijn mensen die een auto kunnen betalen. De afgelopen eeuw is er vooral voor gekozen om meer en meer ruimte aan de auto te geven en minder aan actief en openbaar vervoer.

Steeds meer grote steden kiezen nu echter voor het omgekeerde. Toekomstbestendige steden die duurzaam en efficiënt zijn, geven meer ruimte aan fietsers en voetgangers, ook letterlijk door de stoep en fietspaden te verbreden (ten koste van ruimte voor auto’s). De angst voor meer files is niet gerechtvaardigd omdat automobilisten zullen kiezen voor ander, efficiënter vervoer wanneer die optie mogelijk wordt. Zo blijkt dat er een redelijke mate van controle is die een stadsbestuur kan hebben door het nemen van dit soort maatregelen.  

Parijs staat niet bekend als een groene stad, en ook niet als een stad die fijn is om in te fietsen. Slechts 9,5% van de stad bestaat uit tuinen en groene gebieden (Londen is bijvoorbeeld 33% groene ruimte). Burgemeester Anne Hidalgo wil hier verandering in brengen. Haar doel is dat Parijs in 2030 voor de helft groengebied wordt, door meer daktuinen en nieuwe parken. Ook moet er naast elke weg een fietspad komen. Je kan je voorstellen dat dit een lastige taak is in een stad die je niet zomaar kan afbreken en weer opbouwen, maar vaak wordt de oplossing vanzelf gecreëerd: als er minder mensen autorijden, is er minder behoefte aan parkeerplekken. Onderdeel van het plan is dan ook dat 60.000 parkeerplekken verwijderd worden. Hierdoor komt er meer ruimte voor mensen en groen. Er wordt verwacht dat er de komende vijf jaar 170.000 bomen in de stad bijkomen. Ook wordt er 225 miljoen euro uitgegeven om de bekende Champs-Élysées autoluw te maken en te vergroenen. Er komen hier brede fietspaden en voetpaden, dit betekent dus dat de weg voor auto’s smaller wordt. Ja, ook hier komen veel meer parken. Daarnaast wordt de Parijse metro nog steeds uitgebreid.

Het doel is om van Parijs een Ville de Quart D’Heure (15-minutenstad) te maken, wat zou betekenen dat je minder dan een kwartier hoeft te lopen of te fietsen om bij alle belangrijke voorzieningen (scholen, winkels, cafés, zorgcentra, etc.) te komen. Minder reistijd betekent minder autoverkeer en dus schonere lucht en een stillere stad. Door auto’s weg te houden van toeristische hotspots, zijn deze plekken fijner en veiliger om te bezoeken. Om dit te bereiken, wil de stad meer functies gaan mengen. Zo zouden scholen weekendactiviteiten kunnen organiseren, en lokale initiatieven stimuleren.

Er zijn al resultaten. Tijdens de lockdown is er 50 kilometer aan fietspaden aangelegd. Straten die vroeger gevaarlijk waren voor fietsers, zijn nu toegankelijk gemaakt. Er zijn maandelijks autoloze zondagen aan de Seine en 72% van de parkeerplekken op straat zijn weggehaald. Daarnaast is het planten van bomen al goed op gang gekomen.

Ook (grote) Nederlandse steden willen graag verduurzamen. De lichtstad of ook wel de stad van de liefde, kan bij deze verduurzaming goed als inspiratiebron dienen.

Kopfoto: Wikimedia Commons, DXR, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:M%C3%A9tro_Ligne_6_crossing_the_Pont_de_Bir-Hakeim,_Paris_10_April_2014.jpg