Sinds afgelopen zaterdag, 4 februari, zijn de Olympische Winterspelen weer in volle gang. Dit jaar vinden de spelen plaats in Peking. Dit is de eerste stad die zowel de Zomerspelen als de Winterspelen mag ‘hosten’. Best wel bijzonder dus. Dit is iets wat helaas in de toekomst misschien vaker zal gaan voorkomen. Ik zeg helaas, omdat dit alles te maken heeft met een van de grootste uitdagingen van onze generatie: de opwarming van de aarde. Simpel gezegd heb je voor de Winterspelen, en wintersport in het algemeen, kou, sneeuw en ijs nodig. Door de opwarming van de aarde is dit op steeds minder plekken in de wereld te vinden, waardoor de geografie van de Olympische Winterspelen en wintersport aan flinke verandering onderhevig is. 

Uit onderzoek (Scott, Knowles, Ma, Rutty & Steiger, 2022) komt duidelijk naar voren dat steeds minder locaties geschikt zullen zijn voor het houden van de Olympische Winterspelen. De afgelopen vijftig jaar zijn 21 verschillende locaties aangedaan voor de Winterspelen. Wanneer de globale uitstoot van broeikasgassen gelijk blijft aan die van de afgelopen twee decennia, zal er aan het eind van deze eeuw nog maar één van de afgelopen 21 locaties geschikt zijn voor het houden van de Olympische winterspelen, namelijk Sapporo in Japan. 

Sinds de Olympische Winterspelen voor het eerst werden gegeven in 1924 is dan ook een duidelijke trend zichtbaar in het steeds warmer worden van de ‘host cities’. In de jaren twintig tot en met de jaren vijftig lag de gemiddelde maximum dagtemperatuur in een ‘host city’ nog op 0,4ºC. Deze temperatuur is tijdens de Winterspelen in de 21^e eeuw al gestegen naar 7,8ºC (Scott, Steiger, Rutty & Fang 2019). Dit zijn naar mijn idee een hoop schokkende cijfers, maar wat zijn nou de gevolgen voor de Winterspelen? Allereerst wordt het steeds moeilijker om een geschikte locatie te vinden, maar, misschien nog wel belangrijker, worden de Winterspelen op deze manier ook steeds gevaarlijker voor de deelnemende sporters. Door de haast ‘zomerse’ temperaturen tijdens de Winterspelen worden de condities waarin sporters moeten presteren steeds lastiger. Zo ploeteren alpineskiërs zich een weg door wegsmeltende sneeuw met alle gevolgen van dien. Het blessureleed is de afgelopen jaren dan ook flink gestegen, en heeft nog nooit hoger gelegen dan tijdens de twee laatste Olympische Winterspelen. Bovendien raken er veel meer sporters geblesseerd tijdens de Winterspelen dan tijdens de Zomerspelen.

Het is wel duidelijk dat er iets moet veranderen bij de Olympische Winterspelen, anders kunnen deze over enkele decennia niet meer doorgaan zoals we gewend zijn. De Spelen zijn al jarenlang bezig om zichzelf aan te passen aan het steeds verder opwarmende klimaat, er werd dus met name gedaan aan klimaatadaptatie. Waar in de beginjaren van de winterspelen elke sport nog buiten op natuurlijke sneeuw plaatsvond, is dat tegenwoordig wel anders. Vanaf de jaren zestig zijn steeds meer sporten verplaatst naar binnenfaciliteiten, worden alpinesporten naar steeds grotere hoogte verplaatst en wordt er steeds meer gebruik gemaakt van technologie (denk bijvoorbeeld aan het opspuiten van nepsneeuw). 

De organisatie van de Winterspelen gaat dus flexibel om met het opwarmende klimaat, maar adaptatie alleen is niet genoeg. Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) zet gelukkig steeds meer in op duurzaamheid. Zo houden zij goed in de gaten hoe groot de emissie van de spelen is en streven ze ernaar de spelen zoveel mogelijk klimaatneutraal te houden. Verder doen ze steeds meer onderzoek naar de relatie tussen sport en klimaatverandering, om dit onderwerp vervolgens mondiaal aan de orde te kunnen brengen, bijvoorbeeld door sportambassadeurs en (sociale) mediakanalen. Het is mooi om te zien dat het IOC doorheeft hoe groot hun internationale impact is en hier ook naar handelen. Laten we hopen dat de boodschap van het IOC goed overkomt en we over enkele jaren de kleinkinderen van Sven Kramer of Ireen Wüst nog goud kunnen zien halen op de 1500 meter. 

Literatuur:

Daniel Scott, Natalie L. B. Knowles, Siyao Ma, Michelle Rutty & Robert Steiger (2022). Climate change and the future of the Olympic Winter Games: athlete and coach perspectives. Current Issues in Tourism. 

Daniel Scott, Robert Steiger, Michelle Rutty & Yan Fang (2019) The changing geography of the Winter Olympic and Paralympic Games in a warmer world. Current Issues in Tourism. 22 (11), 1301-1311.

Kopfoto door Todd Trapani via Pexels.