Zo ongeveer een maand geleden werd er in Indonesië een wet aangenomen die het mogelijk maakt om de hoofdstad te verhuizen. Al tientallen jaren liggen er plannen om de hoofdstad te verplaatsen van Jakarta naar elders en nu lijken die plannen ook werkelijkheid te worden. Maar waarom wil de Indonesische regering de hoofdstad verhuizen? En wat betekent dit voor Jakarta?

De wens om de hoofdstad van Indonesië te verplaatsen komt voort uit een aantal problemen waar Jakarta mee te kampen heeft. Zo heeft de stad de twijfelachtige eer van snelst zinkende stad ter wereld. De stad is namelijk gebouwd op moerasgrond, en door het oppompen van grondwater zakt de stad steeds verder weg. Dit gebeurt momenteel met zo’n 10-20 centimeter per jaar, en er wordt verwacht dat in 2050 de stad voor 95% onder water ligt. Het zakken van de stad zorgt ook voor veel overstromingen, met name in het regenseizoen. Daarnaast heeft de stad ook een enorm verkeersprobleem: er staan 13,3 miljoen brommers en 3,5 miljoen auto’s geregistreerd. Een groot deel daarvan neemt dagelijks deel aan het verkeer, waardoor er grote files ontstaan. Het verkeer zorgt ook voor grote luchtvervuiling van de stad.

Deze opstapeling van problemen heeft een belangrijke rol gespeeld in de wens van de Indonesische regering om de hoofdstad te verhuizen. Het plan is om de overheidsinstellingen te verplaatsen naar een andere stad, om Jakarta zo te ontlasten en economische activiteiten in het land beter te spreiden. Het verplaatsen van de hoofdstad wordt ook gezien als een afrekening met het koloniale verleden, aangezien Nederland destijds Jakarta (toen Batavia) aanwees als administratief centrum.

De stad waar de hoofdstad naartoe verplaatst wordt, bestaat echter nog niet. Er moet een volledig nieuwe stad gebouwd worden in een nu nog vrijwel leeg, jungleachtig gebied op Kalimantan. Deze nieuw stad gaat Nusantara heten, en de regering is van plan om hier 28 miljard voor neer te leggen. Overige financiering moet komen van bedrijven, waarmee gehoopt wordt Nusantara en de regio gelijk een economische boost te geven.

Vrij van kritiek is het plan van de bouw van Nusantara niet. Zo moet Nusantara zo’n 256.000 hectare groot worden (Amsterdam beslaat 21.949 hectare), waarvoor tropisch regenwoud moet wijken. Naast de grote ontbossing wordt op deze wijze ook het leefgebied van vele diersoorten aangetast, onder andere van de orang-oetans. Als oplossing hiervoor is er de doelstelling om van Nusantara een milieuvriendelijke stad te maken, waar 80% van de verplaatsingen plaatsvinden in het openbaar vervoer en waar alle energie uit herbruikbare bronnen komt. Het moet een slimme en groene stad zijn, met veel aanzien. Vandaar dat ook het presidentiële paleis hier gevestigd wordt, en dat ambtenaren en hun gezinnen in de stad komen wonen.

Dit is vervolgens ook een belangrijk punt van critici: vooral de rijkere laag van de bevolking profiteert van de bouw van Nusantara. De bouw zelf levert vooral speculanten en grote bedrijven geld op. Verder kost het bakken met geld om alle ambtenaren te verhuizen naar de nieuwe stad, wat ook besteed had kunnen worden aan bijvoorbeeld de kustbescherming van Jakarta of armoedebestrijding.

Want wat gebeurt er nu met Jakarta? In eerste instantie zal de bouw van Nusantara niet direct effect hebben omdat er wordt verwacht dat de bouw wel zo’n 15-20 jaar zal kosten. Verder is het ook de bedoeling dat Jakarta het economisch centrum van het land blijft, de stad blijft dus een belangrijke rol spelen in het land. Alleen over plannen om Jakarta beter te beschermen tegen de verzakkingen en overstromingen wordt nauwelijks gesproken. Het is dan ook de vraag wat het lot van Jakarta en haar inwoners de komende decennia zal zijn.

Kopfoto: iqbalnuril via Pixabay