“China is een van de grootste wereldmachten, maar heeft voor ons nog nauwelijks een gezicht”.

De afgelopen paar weken zond de VPRO de reis-documentaire”Langs de Oevers van de Yangtze” uit, waar fotograaf en arts Ruben Terlou in twee maanden stroomopwaarts de Yangtze, de langste rivier en levensader van China, afreist. Zijn reis start in Shanghai en voor zijn lens trekken grote steden als Nanjing, Wuhan en Chongqing maar ook de Drieklovendam en Dwarf Empire tot aan de oorsprong van de rivier in Shangri-La, Tibet. Terlou gaat op zoek naar verhalen van De Chinese Droom en portretteert de Chinees in zijn allerdaagse leven.

Wat de serie zo bijzonder maakt, is de manier hoe Terlou zijn vragen stelt. Hij spreekt vloeiend Mandarijn, iets waar de Chinezen hem constant mee complimenteren. Hij is bekend met het land en haar gebruiken dankzij een periode die hij in China gewoond heeft. Zo kan hij dichter bij het echte verhaal van de Chinezen komen. Bovendien neemt hij de tijd en is respectvol voor de Chinese cultuur.

En dat krijgt hij; het beeld van de serie is eerlijk en oprecht. Bijna alle Chinezen die hij spreekt beginnen aarzelend en twijfelend aan hun verhaal, niet zo gek als je weet dat er continu een gids van de Chinese regering meeloopt met Terlou. Ook staan Chinezen bekend om hun geslotenheid. Uiteindelijk weet hij hier toch door heen te prikken. Indrukwekkend was de Chinese vrouw die haar (kritische) verhaal niet durfde te vertellen, maar wel durfde te zingen voor de camera. Het fragment is hier te horen en te zien.

‘Ik ben getraind in het stellen van vragen als arts en ben geen journalist. Dat levert andere gesprekken op’ (VPRO, 2016)

De trots van China is de Drieklovendam, een prestige project met de gedachte om overstromingen tegen te gaan in het laagland. Het is de trots van China en gaat gepaard met de gedachte van economische voorspoed. In de serie spreekt Terlou met een vrouw die al in het dal woonde voordat de Drieklovendam gebouwd werd. De wild stromende Yangtze is ingedamd tot een stuwmeer waardoor het waterpeil enorm is gestegen en de rivier tot stilstand is gekomen. Hierdoor raakt het water ontzettend vervuild. Voor dit project, in een van de oudste bewoonde gebieden in China, hebben meer dan 2 miljoen mensen hun huis moeten verlaten. Het huis van de vrouw ligt onder het water en ze kijkt nu, in een nieuw huis, uit op de verschillende cruise schepen die tijdens nationale vakanties langs het paradepaardje van de regering varen.

In de serie komen allerlei problemen voorbij waar China als natie mee worstelt, zoals de toenemende verschillende tussen arm en rijk, de groeiende (vuile) industrie, het gebrek aan balans tussen jong en oud en tussen man en vrouw door de eenkindpolitiek, cultuur, plastische chirurgie en de revival van Mao Zedong.De serie gaat over vooruitgang en stilstand, over de contrasten van De Chinese Droom.

De 6 afleveringen staan op Uitzending Gemist, bijbehorend is een interactieve kaart met foto’s, extra beeldmateriaal en fragmenten.