Stel, je bent een oud, gepensioneerd wetenschapper met een miljard op de bankrekening: wat doe je dan? Nou, waarschijnlijk niet hetgeen wat Vlaamse miljardair Armand Neukermans doet: hij leidt een team van gepensioneerde wetenschappers bij hun zoektocht naar een machine die de wolken witter moet maken. Het bejaardenteam huisvest zich ergens in de kelder van een pand in Silicon Valley, Amerika.

Dus, een wolkenbleker. Wat doet zo’n ding dan? Het antwoord is bijna simpel: als de wolken witter zijn, zijn ze voller, waardoor er meer zonnestralen worden weerkaatst, waardoor het albedo van de aarde stijgt, waardoor de aarde minder snel opwarmt. De wolkenmachine zal worden ingezet op open zee, waar het via een op afstand bestuurbaar schip zout zeewater de lucht in sprayt. De wolken nemen de zoutdeeltjes uit het water op, waarna er wolken zullen vormen. Wolkenvorming vindt plaats doordat waterdruppels zich verdelen over de beschikbare deeltjes in de lucht. Door de wolkenmachine worden er meer deeltjes de lucht in gebracht waar de waterdruppels zich omheen kunnen vormen. De  regendruppels worden hierdoor kleiner omdat ze worden uitgespreid over een groter oppervlak. Hierdoor komen er dus relatief meer en ook wittere wolken.

Leuk en aardig, wittere wolken, maar wat is nou precies de bedoeling? Het punt is dat de reflectiviteit van een wolk toeneemt naarmate er meer waterdruppels in de wolken zitten. Door het inspuiten van het zeewater neemt dus de reflectiviteit van de wolken toe en kan er meer warmtestraling die op de wolken schijnt terug gestuurd worden richting de ruimte, en minder warmtestraling resulteert in minder warmte. Tada! Minder warmte is minder opwarming aan het aardoppervlak en dat is goed voor het klimaat, zo redeneert het team van Armand.

Hoewel de wolkenwitter redelijk sci-fi klinkt, beginnen er later dit jaar al kleinschalige experimenten met de bijzondere techniek. Het testen van de machine zal plaats gaan vinden in Amerika, onder toezicht van de Universiteit van Washington. Armand en zijn bejaardenteam worden hierin gesteund door het MarineCloud Brightening Project, een project dat wordt ondersteund door een grote groep (ietwat jongere) wetenschappers. Het project doet veel onderzoek naar de mogelijke gevolgen, voordelen en nadelen van de wolkenwitter, maar ook naar wat nou precies het langetermijneffect op het milieu zou kunnen inhouden.

Hoe mooi en simpel het concept ook klinkt, niet iedereen kan zich in de ideeën van het MarineCloud project vinden. Tegenstanders wijzen op de onvoorziene gevolgen: er is weinig bekend wat de invloed van meer wolken is op het mondiale klimaatsysteem. De machines zouden mogelijk kunnen zorgen voor onverwachte hevige neerslag, of andersom juist een droogteperiode in een onverwacht gebied. Een belangrijk deel van het project focust zich daarom op het onderzoeken van de invloed van aerosols (deeltjes) op wolken. Al met al zijn er veel mensen in de geo-engineering industrie bezig met dit concept op alle mogelijke manieren te benaderen en te onderzoeken.

Paradoxaal aan het doel van het project staat dat de machine bij grootschalig gebruik veel CO2 zal uitstoten.Ten slotte betekent meer CO2 uitstoot toch ook een opwarmingseffect. Ondanks de verwachte CO2 uitstoot, verwachten de wetenschappers wel dat de grootschalige toepassing van de wolkenwitter de neveneffecten van de CO2 zal neutraliseren door haar grote verkoelende werking. De techniek biedt dus echt een kans om de opwarming van de aarde te neutraliseren: een belangrijk streefpunt van veel organisaties en overheden die met hun eigen beleid nog geen stap verder zijn gekomen bij het oplossen van dit mondiale opwarmingsvraagstuk.

Meer lezen?

Bezoek de officiële website van het MarineCloud Brightening Project, of kijk naar een van de vele publicaties over dit bijzondere project. Ook op de nieuwswebsite van de Universiteit van Washington, die verbonden is met het project, vind je een uitgebreid artikel over het experiment.