Voor de studenten die het vak ‘Bedreigde Aarde’ hebben gevolgd, hebben de namen al eerder gehoord: ‘Paul Ehrlich’ en de ‘Club van Rome’. Beiden schetsten een apocalyptisch beeld van de wereld, kijkend naar de manier van omgang met de beschikbare (natuurlijke) middelen. ‘De aarde gaat ontploffen en dit zou zij niet kunnen overleven’, ‘overal waar de mens komt, lijdt de natuur’ en ‘De mens moet in harmonie leven met de natuur’, zijn zinnen die geassocieerd kunnen worden met deze manier van denken.

Ik heb me nooit zo goed kunnen vinden in deze trend van ‘doemdenken’. Er moest een andere manier van denken mogelijk zijn. Ik maakte kennis met ‘het ecomodernisme’, een andere manier van denken omtrent de huidige milieuproblematiek en ik verbaasde me dat ik hier nooit eerder van gehoord had. Als student aan de Universiteit Utrecht vind ik dat je kennis moet krijgen over meerdere denkwijzen en theorieën, ook deze die afwijken van het gangbare.

Als allereerste is het van belang te stellen dat de ecomodernisten milieuproblematiek niet ontkennen. In tegenstelling tot Paul Ehrlich en de Club van Rome zijn de ecomodernisten van mening dat de mens juist niet in harmonie met de natuur moet leven. Sterker nog zij beweren dat het tegenovergestelde waar is: de mens moet zich los maken, ontkoppelen van de natuur. Enkel op deze manier kunnen zowel de mens aan de planeet gered worden.

Deze ontkoppeling van de natuur kan op drie manieren worden mogelijk gemaakt. Als eerste, moet de mens haar agricultuur intensiveren. Zodat men in staat is de groeiende wereldbevolking te voeden met minder landbouwgronden door de hoge opbrengsten van het land. Er is minder grond nodig voor dezelfde hoeveelheid voedsel. Hierdoor blijft er uiteindelijk meer ruimte over voor vrije en onaangetaste natuur. Ten tweede moet urbanisatie gefaciliteerd en gestimuleerd worden. De mens moet van het platteland af en in de stad gaan wonen, de plek waar economische groei plaatsvindt. Juist door economische groei kunnen landen investeren in verbetering van technologie en ontwikkelingen op het gebied van o.a. duurzaamheid. Tot slot, moet men er alles aan doen om haar pogingen tot transitie van fossiele brandstoffen naar groene energie te laten slagen. De mens zal in de toekomst veel energie nodig hebben om de eerdergenoemde twee punten mogelijk te maken.

Hoe gaan deze drie punten er nou voor zorgen dat de mens en de planeet ‘gered’ worden van de ‘ondergang’? Het antwoord is simpel, de drie punten kunnen de twee meest vernietigende krachten van de mensheid tegenhouden. Namelijk extreme populatiegroei en de agricultuur. De eerste wordt getemd door de urbanisatie, het blijkt namelijk dat vrouwen in steden minder kinderen krijgen dan vrouwen die op het platteland wonen. De tweede kracht wordt tegengehouden door het intensiveren van de landbouw waardoor er meer land vrijkomt voor natuur. Alleen al voor 1850 was al 75% van alle bossen in gebruik voor landbouw, wat duidelijk maakt dat de agricultuur en niet de industrialisatie verantwoordelijk is voor het verdwijnen van natuur.

Ondanks dat ik het vak ‘Bedreigde Aarde’ erg interessant vond, blijf het jammer vinden dat deze en maar ook andere denkwijzen niet aanbod zijn gekomen. Als student hebben wij het recht op meerdere “ideeën” waardoor wij zelf een beter standpunt kunnen innemen in de maatschappij waarin wij leven. Dit geldt niet alleen voor dit vak, maar ook voor vele andere vakken die worden geven aan de Universiteit Utrecht.

Meer informatie vind je op de website van ecomodernism.

Ecomodernist Hidde Boersme hield een Ted Talk over dit onderwerp.

Het boek ‘ecomodernisme’ is te verkrijgen via bol.