Vorige week vloog ik voor 40 euro naar Servië en terug. Lekker zacht prijsje en bovendien snel. Jammer genoeg wel schadelijk voor het milieu. We weten inmiddels allemaal wel dat een vliegtuig veel brandstof verbruikt. De uitstoot van CO2 is schadelijk voor het milieu en heeft een groot effect op de klimaatverandering. Tegelijkertijd wilt niemand zijn goedkope vlugge vlucht opgeven voor een duurzamere optie zoals de benenwagen of de fiets. Bedrijf Greenseat kwam met een oplossing:

Jij stapt gewoon met je handbagage koffer het vliegtuig in, maar ter compensatie doneer je een bedrag aan de hand van de berekende CO2 uitstoot aan Greenseat. Zij, investeren dat bedrag vervolgens in duurzaamheidsprojecten in ontwikkelingslanden. Een eenvoudige én voordelige manier bijdragen aan het tegengaan van ons gezamenlijke klimaatprobleem, aldus Greenseat.

Maar toch vind ik het krom. Doneren aan een bedrijf zodat ik veel CO2 uit kan stoten maar dat compenseren met bomen planten in Tanzania? Beetje dweilen met de kraan open lijkt het. Toch zijn veel mensen er over te spreken. Reisbureaus prijzen zichzelf door hun klanten aan te moedigen geld te doneren aan Greenseat, het aantal donateurs stijgt en dus ook het aantal projecten.  Inmiddels lopen er drie grote projecten bij het bedrijf. Greenseat is bezig met:  Houtskoolovens plaatsen in Oeganda, Biogas ontwikkelen in Tanzania en windmolens bouwen in India. Alle projecten worden gecertificeerd door externe bureaus die door de VN worden aangewezen en gecontroleerd. Deze bureaus controleren of een project volgens de regels is opgezet en daaraan voldoet.

Ik twijfel niet aan de goede intenties van de NGO, winst halen ze niet en hun doelstellingen zijn duidelijk. Het rare vind ik hoe het uitstoten van zulke hoeveelheden CO2 zo makkelijk goed gepraat wordt. ‘’Plant een paar bomen en de CO2 wordt vanzelf opgenomen’’. Maar met CO2 neutraal reizen los je het klimaatprobleem nog niet op. Wat we nodig hebben is een reductie in uitstoot, compensatie alleen is niet goed genoeg. Om af te vallen moet men immers meer verbranden dan binnenkrijgen. De vraag is daarnaast of het niet juist mensen die het kunnen betalen stimuleert om meer te vliegen, of in ieder geval, niet de frequentie te verminderen nu enig schuldgevoel hun niet meer tegen kan houden.

Bovendien gebruiken reisbureaus Greenseat om in te spelen op het schuldgevoel van hun klanten. Leuzen als ‘’bij ons reis je wel verantwoordelijk’’ en ‘’help slachtoffers van klimaatverandering door met ons te reizen’’ komen geregeld voor. Ook Greenseat zelf gebruikt het zelfbeeld van de consument als marketing strategie. Als een soort aflaat tot de groene hemel waar Jesse Klaver wacht, ontvangt men een certificaat bij donatie.

Misschien wel de grootste vraag is of dit wel de taak van private organisaties is. Aan de ene kant blijft Greenseat niets meer dan een goed doel, maar het zou niet nodig zijn en ook niet gebruikt kunnen worden als marketingstunt wanneer de overheid het op zich zou nemen om CO2 taxes te verhogen. Zo zou er ook meer controle zijn over de besteding van het budget.

Ik ben zeker niet tegen het idee van CO2 neutralisering. Niet eens tegen het idee van Greenseat. Het draait alleen zo ontzettend om het probleem heen dat de oorzaak ervan verloren lijkt te zijn. Met groene pdf certificaten die goed zijn tegen schuldgevoel komen we er niet. We moeten minder uitstoten, punt.