Zaterdagmiddag rond een uur of 3. Zeikende regen, een graad of 9. Een veld waar je je hond nog niet op uit zou willen laten. Twee halfzachte ballen, de derde bal ligt alweer over het vangnet heen bij de tennisvereniging. Niemand langs de kant, alleen mensen in de kantine die je uit staan te lachen. Een minuut voor aanvang komt de scheids het veld op (bij mijn club is dat regelmatig Klaas, een man van 82 die nog altijd wedstrijden fluit voor z’n plezier). Het spektakel kan beginnen. Na drie foute passes over de grond komt de aloude “tactiek” lange halen gauw thuis weer tevoorschijn. Na 45 minuten lauwe thee in de rust, na 90 minuten koude douches. En dan met z’n allen de kantine in om onder het genot van een koud pilsje te achterhalen waar het vandaag nou weer mis ging (al zijn we dat al gauw weer vergeten).

Voor veel mensen klinkt dit misschien als een verschrikking, die zeggen: ‘ga lekker binnen sporten joh’ (vooral korfballers denken er zo over) of ‘daar word je toch niet gespierd van’ (zoals fanatieke sportschoolgangers meestal denken). Voor mij is het ultiem levensgenot. En met mij velen: In 2017 telde de KNVB 1.231.561 leden, waarvan iets minder dan de helft seniorenleden. De nadruk van de KNVB ligt vaak op de hoogste divisies en het nationale elftal, maar dit is dus eigenlijk maar een fractie van de leden. En, nog belangrijker, de amateurvoetballers betalen daar een flinke smak contributie voor, om vervolgens te zien dat het Nederlands elftal er alsnog niks van bakt en de videoscheidsrechter nou ook nog niet echt een succes is. Maar een kelderklasser is al gauw tevreden; als er een scheidsrechter is die hun wedstrijd wil fluiten is het allang prima.

Voetbal is zoveel meer dan een sport. Het spelen in een teamverband verbroedert. Een gemiddeld voetbalteam is ook echt een afspiegeling van de lokale bevolking: studenten en bouwvakkers, gelovigen en niet gelovigen, links en rechts, alles speelt samen en alle verschillen worden vergeten. Als jij een waardeloze pass geeft kun je nog zo slim zijn, het blijft een waardeloze pass. Dit houdt iedereen scherp en houdt je met beide benen op de grond. Voetbal voorkomt enge bubbels van allemaal hetzelfde ja-knikkende volk. Voor menig lid van een studentenvereniging zou een smerige pot kelderklassevoetbal misschien wel een oplossing zijn om van hun enge eenzijdige gedachtengoed af te komen.

Ook de mix tussen gelovigen en ongelovigen is mogelijk, doordat er in gebieden waar dit een rol speelt over het algemeen op zaterdag wordt gevoetbald. De welbekende ‘Bible Belt’ is ook duidelijk te zien in het voetbal aan het patroon van zaterdagclubs in deze regio. Door de gemengde samenstelling binnen een team vindt er menging plaats die op andere manieren vaak lastig te bewerkstelligen is. Je ontmoet mensen die je anders niet gauw zou tegenkomen.

Zelf speel ik bij de club in mijn dorp, het prachtige Lunteren. Door in zo’n dorp te voetballen met allerlei mensen krijg je een veel beter beeld van wat er speelt binnen een samenleving. Als je studeert lijkt het net of de hele wereld blij en progressief is en alsof iedereen van hipsterige kutkoffie houdt. Ook lijkt het altijd maar alsof de hele wereld draait om steden en iedereen eigenlijk in de stad wil wonen (bij onze opleiding vind ik dit ook een probleem, maar dat terzijde). Godzijdank is dit niet zo. Er zijn veel waardevolle dingen aan het wonen in een dorp en dat moet ook zeker gekoesterd worden.

En natuurlijk kent het (amateur)voetbal ook grote problemen: xenofobie, afkeer van homofilie en agressie tegen scheidsrechters zijn jammer genoeg ook nog altijd aanwezig in het voetbal. Gelukkig wordt dit over het algemeen wel minder en zorgt een evenwichtige teamindeling ervoor dat mensen elkaar ook aan kunnen spreken op dit soort dingen. Maar helaas zal dit allemaal nooit helemaal te voorkomen zijn.

De verbroederende werking van een teamsport is op bijna geen enkele andere manier te bewerkstelligen. Geen enkel ‘connected society’ beleid of wat voor geneuzel dan ook kan op tegen de simpele werking van een voetbalvereniging. Daarom is de kelderklasse wat mij betreft een stuk ondergewaardeerde Nederlandse cultuur, waar we echt wel meer waarde aan mogen hechten.