Een nieuwe blik op orkaan Katrina
Het is alweer een poos geleden, maar in augustus 2005 stonden de krantenkoppen ermee vol: “Orkaan Katrina verwoest New Orleans’’. Ik, als toekomstig sociaal geograaf, was benieuwd wat voor gevolgen deze natuurramp heeft gehad voor de stad die bekend staat om haar Jazz. Vandaar dat ik voor mijn eigen literaire onderzoek heb gekeken naar de demografische gevolgen in samenhang met de wederopbouw van verwoeste huizen.
In de periode after the storm worden de eerste gevolgen van de natuurramp zichtbaar. Deze eerst directe gevolgen zijn voornamelijk schade of slachtoffers. In het geval van New Orleans is het soort slachtoffer de hoofdoorzaak van een veranderde bevolkingssamenstelling. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat de slachtoffers voornamelijk bestonden uit Afro-Amerikanen, ouderen en mensen met een laag inkomen.
Het grote aandeel Afro-Amerikanen komt doordat pre-Katrina New Orleans een voornamelijk zwarte bevolking kenden. New Orleans bestond voor de orkaan uit ongeveer 323.000 Afro-Amerikanen tegenover 128.000 blanken. Naast dat veel slachtoffers zwart waren, behoorden de meeste slachtoffers tot de lagere inkomensklasse. Zo waren 72% van de gehele bevolking, waarvan een groot deel Afro-Amerikaan, minderheden. Hun inkomensgemiddelde ligt met $31,369 onder het Amerikaanse gemiddelde van $44,684.
Het gevolg is dat hun huizen, die waren gebouwd op de lagergelegen delen van New Orleans, onderhevig zijn geweest aan de overstromingen. De lagergelegen wijken lagen namelijk naast de twee grote breuken in de Industrial Canal dijken. Het gaat om wijken zoals Lower Ninth Ward, dat in 2000 voor 98,3% uit zwarten bestond. De hoger gelegen gebieden waren in het algemeen duurder en werden bewoond door de rijken.
Er zijn dus twee oorzaken voor het hoge aandeel armere Afro-Amerikanen in het gehele slachtofferaantal. Allereerst is de locatie van hun huis van grote invloed geweest en kende New Orleans simpelweg meer Afro-Amerikanen dan blanken. Ten tweede zijn de evacuatieplannen ook van invloed geweest. Deze waren namelijk gericht op het gebruik van de eigen auto, maar de lagere inkomens hadden geen toegang tot transport om de stad te evacueren.
Zoals eerder vermeld beslaan ouderen ook een groot percentage van het slachtoffer aantal. Dit heeft ten eerste te maken de assistentie die ouderen nodig hebben tijdens de evacuatie en het feit dat ze het minst in staat zijn om de gevaren van de orkaan te overleven. Daarnaast zijn ouderen vaak minder bereid om te evacueren. Tijdens een meting van het aantal sterfgevallen bleek 400 van de 829 slachtoffers ouder dan 75 te zijn.
Hierboven zijn directe oorzaken van de veranderende bevolkingssamenstelling uiteengezet, echter zijn er ook indirecte oorzaken. Het aantal Afro-Amerikanen is afgenomen met 28,6%, maar hiertegenover staat een toename van 47,9% van het aantal Hispanics. Dit komt doordat de overheid Mexicaanse werkkrachten van buitenaf heeft gehaald om het verwoeste landschap te slopen en herbouwen. Hiervoor is gekozen omdat de wederopbouw en opruim operaties veel arbeid vereisen wat lokaal niet beantwoord kon worden.
Een andere indirecte oorzaak voor de nieuwe demografische samenstelling heeft te maken met de wederopbouw van verwoeste huizen. In de herstelplannen zijn het merendeel van de sociale woningenbouw niet terug te vinden; 80% van de sociale woningbouw in New Orleans is hierdoor dicht gebleven. Het gevolg is dat er uitsluiting heeft plaatsgevonden van zwakkere sociale groepen, zij hebben immers moeite met het vinden van betaalbare woningen. De waarde van huizen is in de periode 2000 tot 2006 gestegen van 20.000 naar 100.000 dollar. Bovendien waren de huizen die wel hersteld zijn voornamelijk eengezinswoningen of flats van drie verdiepingen. Het gevolg is dat de nieuwe bewoners van New Orleans voornamelijk uit middenklasse of hogere klasse inwoners bestaan.
Al met al is New Orleans verandert van een stad met een overwegend zwarte populatie naar een stad met meer Hispanics, blanken en inwoners uit de hogere inkomensklasse. Een interessante ontwikkeling als je het mij vraagt.