Een nieuw hoofdstuk van de Arabische Lente?
Afgelopen week kwam Algerije in het nieuws omdat duizenden mensen de straat op gingen om te protesteren tegen de zittende president Abdelaziz Bouteflika. Toen ik hoorde over deze protesten moest ik meteen denken aan de Arabische Lente van een paar jaar geleden toen de, vaak al lang regerende, leiders van Noord-Afrikaanse en Arabische landen ineens bij bosjes het veld moesten ruimen. Wat toen al opviel was dat de regering in Algerije de protesten stevig onder controle had ondanks de onrust in naburige landen. Wat is exact de aanleiding van de protesten en is dit een nieuw hoofdstuk van de Arabische Lente?
De aanleiding van de recente protesten is dat Bouteflika zich afgelopen zondag opnieuw verkiesbaar heeft gesteld voor de presidentsverkiezingen in April. Mocht hij opnieuw gekozen worden, zou dit zijn vijfde termijn worden. Binnen zijn eigen land is er veel ophef over het opnieuw verkiesbaar stellen, omdat Bouteflika zich al jaren bijna niet in het openbaar laat zien. Hij komt al sinds 2013 amper meer buiten en wordt vaak gezien in een rolstoel. Naar het schijnt heeft de 82 jarige president in 2013 een beroerte gehad, maar dit is nooit officieel bevestigd door de Algerijnse autoriteiten. Hij wordt regelmatig in Geneve gezien waar hij zich medisch laat nakijken.
De protesten worden op dit moment vaak bijgewoond door veel Algerijnse jongeren. Zij hebben vaak hun hele leven nog geen andere leider van hun land gezien en stellen dat Bouteflika’s zwakke gezondheid hem belemmerd om goed te kunnen regeren. Daarnaast doet hij in hun mening te weinig om onder andere de jeugdwerkeloosheid aan te pakken. Één op de vier jongeren in Algerije is namelijk werkeloos. Verder hopen ze op een leider die zichzelf weer in de openbaarheid laat zien.
Het protesteren in Algerije is niet zonder gevaar. Sinds het einde van de Algerijnse burgeroorlog is dit namelijk verboden. Verder doet de regering er alles aan om protesteren zo moeilijk mogelijk te maken. Zo is snelheid van het mobiel internet drastisch beperkt, waardoor sociale media zoals Facebook niet meer werken. In de moskeeën is vrijdag opgeroepen om vooral niet te gaan betogen teneinde het land niet in de chaos te storten. In Algerije is het namelijk gebruikelijk dat de regering iedere vrijdag naar iedere moskee een toespraak instuurt.
Ondanks de protesten wordt Bouteflika waarschijnlijk toch herkozen als president. Op dit moment is de oppositie in Algerije zwak en verdeeld. Ze zijn het vaak oneens met elkaar en kunnen geen gezamenlijke vuist maken tegen de zittende regering. Daarnaast is het in Algerije ongebruikelijk dat het parlement kritiek heeft op de regering en wordt er weinig ingegrepen op het gevoerde beleid. Volgens een beleidsdocument geschreven door de afdeling migratiezaken in Den Haag heeft het parlement ‘recht van initiatief’ waar het bijna nooit gebruik van maakt. Verder hebben internationale waarnemers bevonden dat het parlement ‘zich eerder in de periferie van het politieke systeem bevindt dan in het centrum’.
Bijzonder aan de verkiesbaar stelling is dat Bouteflika nu al stelt dat hij zijn ambtstermijn niet af wil maken. Hij wil een jaar regeren en daarna nieuwe verkiezingen uitschrijven. Vele betogers vinden dit onzinnig en hopen in april al op een nieuwe leider. Naast Bouteflika zijn de rest van de machtshebbers ook hoogbejaard en zijn vaak veteranen uit het Franse koloniale tijdperk.
Tot nu toe schreeuwt alles wat hierboven staat om verandering. Een vastgeroeste regering die sinds het koloniale tijdperk met harde hand regeert en iedere vorm van protest de kop in drukt. Mocht Bouteflika niet herkozen worden is dit na onder andere Khadaffi (Libië) en Moebarak (Egypte) de volgende lang zittende bejaarde regeringsleider die het onderspit delft. Wat mij betreft een goede ontwikkeling zolang hij zijn verlies bij de verkiezen accepteert. Mocht Algerije van president wisselen zonder dat een gewelddadig conflict uitbreekt zoals in de buurlanden zou dit een overwinning zijn voor de jonge inwoners van het land. Of het echter realistisch is dat hij een eventuele nederlaag zou accepteren is een andere vraag, zeker gezien de eerdere verhalen in de Arabische Lente over burgeroorlogen en dergelijke. We zullen het op 18 april weten.