The Land of Fire and Ice
Wie na het lezen van de titel had gehoopt op een artikel over Game of Thrones, moet ik helaas (gedeeltelijk) teleurstellen. In dit laatste individuele artikel van het verenigingsjaar neem ik je mee naar IJsland, een afgelegen, prachtig en misschien ook wel een beetje mystiek stukje Europa.
De IJslanders: je zal ze misschien nog wel kennen van het vorige EK voetbal. Het eerste internationale optreden van hun land ooit zorgde er voor dat ruim 8% van de bevolking het EK in Frankrijk bezocht en 99,8% van de bevolking naar het team gekeken heeft op tv. Maar wat weten we eigenlijk over hun land?
Om een lang geschiedenis verhaal kort te houden: de geschiedenis van dit Scandinavische land gaat terug tot ergens in de 8e eeuw waarin er vermoedelijk al mensen op het eiland leefden. Een eeuw later kwamen de eerste Noorse ontdekkingsreizigers, die later ook regeerden over het eiland, met in latere periode ook de Denen, Britten en Amerikanen die over het eiland regeerden of er aanwezig waren. IJsland probeerde ondanks de nodige bezetters altijd neutraal te blijven en verkreeg in 1944 zijn onafhankelijkheid van Denemarken (waar het een unie mee vormde). De macht over het eigen land ging weer volledig terug naar de Althing (IJsland parlement), dat werd opgericht in Thingvellir in 930 (daar later meer over) en daarmee het oudste nog bestaande parlement ter wereld is.
IJsland, dat met zijn oppervlakte van ongeveer 100.000 vierkante kilometer niet zo maar een eilandje is, heeft maar 300.000 inwoners waarvan 2/3 in de agglomeratieregio van Reykjavik woont, in het zuidwesten van het eiland. De rest van het eiland is eigenlijk vooral bijna onaangetaste natuur, met hier en daar een klein dorp. Niet ver van Reykjavik ligt een zeer bijzondere plek: het eerdergenoemde Thingvellir. Het was de plek waar het IJslandse parlement vroeger bijeenkwam, maar het staat vooral bekend als de breuklijn tussen de Euraziatische en Amerikaanse plaat. In die zin is het uniek dat je van de ene naar de andere plaat kan lopen zonder al te veel problemen. Daarnaast is het de plek vanwaar IJsland langzaam groeit: de platen bewegen met enkele centimeters van elkaar vandaan.
Het eiland staat naast dit natuurfenomeen ook bekend om zijn vulkanische activiteiten. De vele geisers en vulkanen op het eiland maken dat de grond bijna overal wel vulkanisch actief is, en ook nog wel eens van zich laat horen. De Eyjafjallajökull, een kleine ijskap/vulkaan in het zuiden van IJsland, barstte in april 2010 uit en leidde tot grote problemen voor het vliegverkeer in Europa, waarbij er zelfs een week helemaal niet gevolgen werd. De vulkanische activiteit geeft IJsland wel een belangrijke bron van bestaan: duurzame energie. IJsland is koploper in de wereld op het gebied van geothermische energie en waterkracht. 85% van de totale energiebehoefte wordt op een duurzame manier opgewekt, waarbij geothermische energie vooral gebruikt wordt voor verwarming. IJsland heeft op dat gebied geluk met wat de natuur het land geeft, maar is wel nog sterk afhankelijk van olie voor transport.
De economie van IJsland is niet heel groot met een BNP van 23 miljard dollar (wat verwacht je met ongeveer evenveel inwoners als Utrecht), maar is ondanks de vele natuurlijke obstakels en hulpbronnen toch best divers. De visserij industrie is nog steeds heel belangrijk voor het land en de werkgelegenheid, maar Reykjavik heeft een omvangrijke dienstensector en ook het toerisme begint steeds belangrijker te worden. Ondanks dat het goed gaat met IJsland (het is een van de hoogst ontwikkelde en rijkste landen ter wereld), maar het land heeft ook een bijzonder moeilijke tijd gekend. Tijdens de financiële crisis van 2007 stortte het bankwezen van het land in, en kwam het land in diepe problemen. De economie kromp, de waarde van de munt klapte en er werden grote hervormingen doorgevoerd.
Maar het gaat weer goed met het land. Met een BNP van 70.000 dollar per hoofd, een werkloosheidspercentage van 2,8% en een hersteld vertrouwen in het financiële systeem gaat het IJsland weer redelijk voor de wind. Anno 21e eeuw is er ook een andere belangrijke industrie naar het land gekomen (naast het toerisme); de filmindustrie. Grote producties zoals Starwars, Batman, Interstellar, James Bond en Game of Thrones hebben hun weg naar IJsland weten te vinden, al is IJsland ook steeds meer eigen producties gaan uitbrengen (ik kan Trapped erg aanbevelen, staat op Netflix).
Ik kan nog zo veel vertellen over IJsland, maar om het land echt te ervaren (heel cliché maar wel waar) moet je er absoluut een keer geweest zijn. Zoals je aan de foto’s in dit artikel hebt kunnen zien is de natuur van dit land fantastisch en adembenemend. Het land is vrij zelfvoorzienend als het op voedsel aankomt en ik kan je vertellen dat er weinig landen zijn waar ik ooit zo lekker heb gegeten. Er gaat als je het mij vraagt niet veel boven vis die die in hetzelfde dorp dezelfde middag nog gevangen is of IJslands schaap, waarvan er ruim een half miljoen overal op het eiland te vinden zijn (meer dan dat er mensen zijn). Dus ga er een keer heen (het is wel duur, maar helemaal niet zo ver) en laat je verrassen door dit wonderschone eiland!