Vancouverism als voorbeeld
Vancouver, de meeste van ons geografen en planologen zullen de stad waarschijnlijk wel weten aan te wijzen op een wereldkaart. Het is immers een van de grootste en bekendste steden van Canada en een van de bekendere van het Noord-Amerikaanse continent. Best gek dacht ik zelf, want wanneer een Noord-Amerikaanse stad naamsbekendheid heeft is daar meestal een goede reden voor, anders dan dat het een grote stad is. Immers, wanneer je gaat kijken naar steden in Noord-Amerika die in grootte vergelijkbaar zijn met Vancouver dan kom je tot een lijstje van veelal nietszeggende steden waarvan ook wij als SGPL’ers de meeste niet op een kaart aan kunnen wijzen. Het zijn van die typisch Amerikaanse “veel beton, weinig verhaal” plekken. Dus wat maakt Vancouver als stad nu zo bijzonder in dit rijtje? Wat rechtvaardigt al deze naamsbekendheid?
Al sinds jaar en dag positioneert Vancouver zich in de top 10 meest leefbare steden ter wereld, een allure die andere steden over de hele wereld ijverig najagen. Het is dan in dat opzicht ook niet gek dat een stad als Amsterdam de nieuw aan te leggen Sluisbuurt omschrijft als “Vancouver aan het IJ”. Echter, wanneer je de plannen voor dat nieuwe gebied bekijkt zal dit voor de meeste mensen in eerste instantie associaties oproepen met wijken zoals Manhattan. Deze keuze in promotie word gemaakt omdat er een groot verschil blijkt te zijn in de gebruikelijke “concrete jungles” van Noord – Amerika en Vancouver. Dat verschil zit hem in de bouwstijl. Al die leefbaarheid in Vancouver is namelijk te danken aan het bouwkundige fenomeen dat men “Vancouverism” noemt.
Vancouverism wordt ook wel omschreven als een fenomeen binnen de architectuur en de ruimtelijke ordening dat berust op het onderbrengen van een hoge bevolkingsdichtheid in een stedelijk gebied, waar wordt ingezet op mengeling van functionaliteiten, een afwisseling van hoog- en laagbouw, een uitstekend openbaar vervoersnetwerk, een veelvuldigheid aan groene parken en het creëren van zogenaamde zichtlijnen. Vooral dit laatste is zeer belangrijk. Deze stijl heeft ertoe geleid dat Vancouver ook wel omschreven wordt als een product van haar omgeving, namelijk de ruige beboste eilandkust van Brits-Columbia. Doordat er meerdere rivieren door de stad lopen (die overigens bestaat uit een verzameling schiereilanden) en er een verscheidenheid aan stadsparken te vinden is waar het Central Park in New York City bleek bij afsteekt, staat men gevoelsmatig in constant contact met de natuur. Hierin spelen ook de eerder genoemde zichtlijnen een grote rol. Het ontbreekt Vancouver aan gerichte regels en kaders voor het ontwikkelen van de stad. In plaats daarvan heeft Vancouver een diagram opgesteld met zichtlijnen die niet verstoort mogen worden. Deze zijn voor een deel van de stad te zien in het plaatje. De zichtlijnen zijn kegelvormig en de maximaal toegestane bouwhoogte hangt samen met de afstand tot de punt van de kegel. Aan de noordrand van de stad mag dus niet hoog gebouwd worden met als resultaat dat er vanuit het noorden van de stad vanaf de meeste plekken uitzicht blijft op de beboste bergen ten noorden van Vancouver.
Deze richtlijnen zorgen er volgens de inwoners van Vancouver zelf voor dat je als inwoner van de stad gevoelsmatig meer in contact blijft met de natuur, wat op zijn beurt de leefbaarheid goed doet. Niet alleen geven mensen aan dat ze zich in een natuurlijke omgeving bezwaarder voelen om rotzooi te maken, maar ook zeggen ze dat de open groene ruimtes aanzetten tot recreatie. Dat is dan ook het unique selling point van Vancouver. Als je zou willen zou je in en rondom Vancouver op dezelfde dag kunnen gaan hiken, surfen, kajakken en wintersporten terwijl er in de stad een zeeklimaat heerst waardoor het zelden te koud of te warm is.
De mindset betreffende publieke ruimte die Vancouverism kenmerkt heeft de stad door de jaren heen nog een ander voordeel opgeleverd. Vancouver is namelijk doordrongen van de duurzaamheidsgedachte (en dat op een continent waar bij velen dat woord niet voorkomt in de vocabulaire). Beslissingen met betrekking tot de ruimte worden in Vancouver altijd gemaakt met de verre toekomst en haar generaties in gedachten. Hierdoor heeft de stad nu een reputatie met het opofferen van gewin op de korte termijn om de leefbaarheid van de stad in de toekomst te handhaven, een houding die steden over de hele wereld op dit moment overnemen.
Dat Vancouver dus over de hele wereld bekend is, is dus lang niet zo gek. Met een beetje geluk zien we binnen een paar decennia in andere grote steden op de wereld allemaal stukjes Vancouver, want de formule lijkt te werken. En zeg nou zelf, zou jij het in deze stad niet uithouden?