Gebiedsontwikkelaars worden uitgedaagd door de gemeente Utrecht. Op de gemeentelijke agenda staat het gezonde stedelijke leven centraal. Zo wordt de voormalige werkplaats van de Nederlandse Spoorwegen – Cartesiusdriehoek – herontwikkeld naar een duurzame en inclusieve buurt. Bij de herontwikkeling betrokken projectontwikkelaars zijn geïnspireerd door het idee van zogenaamde blue zones. Dat zijn drie gebieden in de wereld – Okinawa, Japan; Loma Linda, Californië, VS en Sardinië, Italië – waar veel inwoners uitzonderlijk lang en in goede gezondheid leven. Deze plaatsen werden onder de internationale aandacht gebracht door een artikel van Dan Buettner, The Secrets of a Long Life, gepubliceerd in de National Geographic in 2005.

Buettner heeft onderzocht welke gewoonten van de inwoners positieve gezondheidseffecten hebben waardoor ze de honderdjarige leeftijd konden bereiken. Er bleken negen gemeenschappelijke kenmerken te zijn. Kort samengevat komt het erop neer dat mensen op een natuurlijke wijze in beweging moeten blijven (waaronder fietsen en wandelen), op hun dieet moeten letten, een reden moeten hebben om ‘s ochtends uit bed te komen en sociale netwerken moeten opbouwen met naasten die gezond gedrag aanmoedigen.

In de Cartesiusdriehoek wordt getracht een blauwe zone te creëren, wat nog nooit eerder projectmatig is gedaan. Een blue zone is een organische plaats die ontwikkeld is door de inwoners zelf en niet door de planners. Het wordt gekenmerkt door soft aspecten en niet door kwantitatieve normen, wat het plannen van ‘gezonde’ buurten vanuit de tekentafel nogal moeilijk maakt.

Concreet betekent het dat bij de projectontwikkeling de Cartesiusdriehoek zodanig wordt ingericht dat de negen elementen terugkomen en dat de ontworpen omstandigheden de toekomstige inwoners gelukkiger en gezonder kunnen maken. Een hechte community, ontmoeting, natuurlijke beweging, gezonde voeding en zingeving staan in dit project centraal. Deze uitgangspunten zijn bij alle fasen van de planning terug te vinden, zoals bij het ontwerp en bij de participatie.

Bewoners worden gestimuleerd meer te lopen en te fietsen en zo min mogelijk in de auto te stappen. Als ze toch met de auto willen gaan dan het liefst met een deelauto, uiteraard een elektrische. De stedenbouwkundigen willen graag enkele honderden laadpalen neerzetten in het gebied. Met behulp van zonnepanelen worden deze auto’s voorzien van lokale, groene elektriciteit.

Er is tevens aandacht besteed aan de duurzaamheid. De appartementen worden energieneutraal gerealiseerd met aspiratie naar ‘nul-op-de-meter’. Het betekent in ieder geval een zeer goed geïsoleerde schil voor de woningen. De nieuwbouw heeft dus veel minder energie nodig vergeleken met bestaande woningen. Onder de grond worden warmtepompen geplaatst, wat de aansluiting op het warmtenet overbodig maakt. Per woning zijn circa 12 zonnepanelen nodig om ze energieneutraal te maken, wat neerkomt op 30.000 zonnepanelen over de hele buurt.

Momenteel doorloopt het voorstel van de gebiedsontwikkelaars het vergunningentraject. Het streven is om in 2020 de eerste palen in de grond te kunnen slaan. Nu is het echter nog de vraag of de inwoners daadwerkelijk worden genudged om gezonder te leven in de blauwe Cartesiusdriehoek.