Cloud seeding: een oplossing die uit de lucht komt vallen
Vogelbloed, kikkers en koeien. Een kleine greep uit dingen die uit de lucht kunnen vallen. Door de jaren heen zijn er verschillende waarnemingen geweest van rare ‘regenbuien’. De overgrote meerderheid van deze gekke neerslag wordt veroorzaakt door tornado’s en andere weersystemen die krachtig genoeg zijn om objecten op te tillen. En zoals Marco Borsato zingt: Alles wat stijgt moet ooit een keer naar beneden komen. Naast natuurlijke vormen van gekke neerslag zijn er ook kunstmatige vormen van gekke neerslag. Één daarvan is zoute neerslag en deze blijkt zeer nuttig te zijn.
Jakarta heeft te kampen met de ergste overstromingen sinds 2007. In de nacht van oud en nieuw is er 381 millimeter hemelwater neergekomen en sindsdien heeft de Indonesische hoofdstad te maken met buien die 3 keer zo intens zijn al normaal. Bijna 30.000 inwoners van de stad hebben hun huizen moeten verlaten en de dodental staat op 66. De overheid ziet in dat er ingegrepen moet worden, maar de strijd tegen het water is geen makkelijke. In het verleden probeerde de overheid de dodental te beperken door grootschalige evacuaties en ook nu zijn delen van de miljoenenstad geëvacueerd. Toch neemt dit de materiële schade niet weg. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van ‘cloud seeding’: het manipuleren van wolken, zodat deze vroegtijdig uitregenen.
Weer en klimaat lijken altijd tegenstanders waarvan je niet kan winnen; Je hebt er maar mee te dealen. Toch is het gelukt om de regen enigszins te stoppen. Het Indonesisch Agentschap voor de Toepassing van Technologie (BPPT) heeft in samenwerking met de luchtmacht zout (NaCl) in de wolken geschoten. In de wolken zetten kleine waterdruppels zich af tegen de zoutkristallen en wanneer deze zwaar genoeg zijn gaat het regenen. De techniek lijkt te werken, maar is niet geheel onomstreden.
Naast zout gebruikt men ook zilverjodide om het te laten regenen. Deze stof draagt verschillende risico’s met zich mee. Bloodstelling aan zilverjodide kan leiden tot onder andere huidirritaties, overmatige slijmproductie, gewichtsverlies, bloedarmoede en zelfs mentale uitputting. In Australië heeft cloud seeding een grote impact gehad op verschillende endemische diersoorten. Daarnaast heeft het gezorgd voor algenbloei in gletsjermeren.
Cloud seeding is een techniek die gezondheidsrisico’s met zich brengt. Toch lijkt de Indonesische overheid dit een kleiner kwaad te vinden dan het overstromingsgevaar dat wordt tegengegaan met de techniek. Voor nu lijkt de oplossing te werken, maar in welke mate kan cloud seeding nuttig zijn. In een veranderend klimaat met een grilliger weerpatroon gekenmerkt door extremen is deze oplossing in de toekomst misschien niet meer effectief genoeg. De frequentie waarop deze techniek toegepast moet gaan worden kan niet goed zijn voor mens en milieu.
Het is alleen de vraag of de Indonesische overheid deze risico’s voor lief neemt om zo meer slachtoffers te voorkomen. Ook is het nog afwachten of deze techniek op een dusdanig grote schaal kan worden toegepast dat het ook effectief is in een sterk veranderend klimaat. Meer onderzoek is nodig om te weten of cloud seeding dé oplossing is tegen overstromingen of dat het plan in het water valt.