Kwetsbaren binnen een kwetsbare groep: Dakloze vrouwen en jongeren
Wanneer december op de kalender staat begint het bij menig mens al te kriebelen, de feestdagen staan weer voor de deur. Men wordt gebombardeerd met allerlei spullen die we moeten hebben en de eerste radiostations spelen al voorzichtig Mariah Carey. Kaarsjes en andere vormen van zacht licht, vaak gesitueerd in een boom, vullen het huis met gezelligheid. Althans als je een huis hebt… Steeds minder mensen krijgen het voor elkaar om een vast dak boven hun hoofd te houden. Het aantal daklozen is sinds 2009 verdubbeld en het lijkt er niet beter op te worden. Onder deze daklozen bevinden zich ook extra kwetsbare groepen, zoals vrouwen en jongeren. Dit zijn daklozen die minder in het straatbeeld te onderscheiden zijn en daarom vaak het ondergeschoven kindje zijn.
Onder dakloos wordt verstaan dat een persoon geen vaste woon- of verblijfplaats heeft en ook nergens zou kunnen overnachten, afgezien van openbare voorzieningen. Dit zijn de mensen die je in de binnenstad vragen om een euro voor de daklozenopvang of ziet slapen op een bankje. Deze mensen zijn relatief zichtbaar, zowel in het straatbeeld als op administratief vlak. Naast deze groep heb je een vrij onzichtbare groep: “de thuislozen”. Dit zijn de mensen die eigenlijk dakloos zijn, maar zich nog wel kunnen beroepen op hun sociale netwerk, hieronder vallen relatief veel jongeren en vrouwen.
Onder deze dak- en thuislozen bevinden zich steeds meer jongeren. Dit kan verschillende oorzaken hebben: Zo kunnen de ouders in de gevangenis zijn beland of komen te overlijden. Daarnaast zijn er jongeren die dakloos worden door persoonlijke problemen. Het stereotype van de verslaafde dakloze gaat lang niet meer op, naast verslaafden zijn er veel daklozen met psychische problemen. Ze komen op straat te staan als gevolg van depressies, psychoses, burn-outs of andere psychische problemen. Gelukkig zijn er stichtingen die jongeren opvangen die in deze problematiek terecht komen. Echter zijn dit maar tijdelijke oplossingen, aangezien deze jongeren langdurige zorg nodig hebben. Voor deze zorginstellingen bestaan er lange wachtrijen, wat vaak leidt tot uitzichtloze situaties, zoals dak- of thuisloosheid.
Naast de jongeren is er ook een andere groep dak- en thuislozen waar het ook niet “goed” mee gaat, de dakloze vrouwen. Een groot deel van deze vrouwen komt in specifieke vrouwenopvanghuizen terecht, denk hierbij aan blijf-van-mijn-lijfhuizen. Deze vrouwen komen op straat te staan of vluchten uit een huis als gevolg van mishandeling. Zo kunnen ze seksueel, psychisch of fysiek geweld ervaren van een familielid of ex-partner. Ook deze vrouwenopvanghuizen hebben te maken met een capaciteitsprobleem, zo komt het voor dat vrouwen die in levensgevaar verkeren niet opgevangen kunnen worden! Hiervan is ook een melding gemaakt door de ombudsman in het rapport vrouwen in de knel.
Alleen vrouwen die te maken hebben gehad met (seksueel) geweld komen in aanmerking voor zo’n vrouwenopvanghuis. “Reguliere vrouwelijke daklozen” moeten zich beroepen op de algemene daklozenopvang. Echter worden deze plekken gedomineerd door mannen… Vrouwelijke daklozen ervaren onder andere seksuele intimidatie, aparte toiletten of douches voor vrouwen ontbreken en specifieke hulp voor daklozen is vooral ontworpen voor het mannelijk geslacht. Daarnaast stappen dakloze vrouwen snel weer in een relatie waar ze afhankelijk zijn van een dan wel gewelddadige partner, om maar een dak boven het hoofd te hebben, soms omwille van de kinderen.
Naast dat er meer aandacht moet worden geschonken aan de zorg van daklozen, vrouwenopvanghuizen en mensen met psychische problemen speelt er iets groters. Namelijk een tekort aan woningen, in het bijzonder aan sociale huurwoningen. De huizenprijzen en daarmee de huur blijven stijgen in een tijd waar huizen worden gezien als veilige investeringen in plaats van een primaire levensbehoefte. Als gevolg daarvan bevinden zich steeds meer kwetsbare mensen aan de verkeerde kant van de voordeur. Terwijl de vastgoedmagnaten lachen in hun vuistjes en huizen kopen in portefeuilles in plaats van straten, zullen er mensen dromen van een dak.
Vind je dit een interessant onderwerp? Lees dan ook het artikel van Renske van Genderen uit december 2016! Een super interessant interview met het Leger des Heils en wat zij doen voor daklozen.
Foto door Taufiq Klinkenborg via Pexels
Bronnen:
