Afgelopen vakantie bezocht ik voor de eerste keer in mijn leven Polen. Eigenlijk zou ik vier dagen in Krakau blijven, maar door de grote hoeveelheid toeristen in deze plaats besloot ik om op mijn laatste dag een ander kant van Polen te gaan ontdekken en trok ik naar Katowice. Een ooit vervallen industriestad die nu op een prachtige manier opgebloeid is. Ik was er zo van onder de indruk dat ik graag jullie oikoslezers wat meer vertel over deze interessante stad.

Voor mijn bezoek aan Polen kende ik Katowice alleen van teveel op Google Maps ronddwalen zonder doel . Wat ik niet wist is dat deze stad een totaal andere stad is met een totaal andere geschiedenis dan Krakau, ondanks dat de twee steden op slechts een uurtje rijden van elkaar liggen. Zo is Katowice pas zo’n 130 jaar geleden echt een stad geworden en heeft het in tegenstelling tot Krakau dus geen middeleeuws stadscentrum. Er ontstonden vele staalfabrieken en kolenmijnen en de stad werd de grootste kolenproducent van Polen. Met de neergang van de kolenindustrie moest de stad zichzelf heruitvinden. En dat heeft het gedaan.

In het centrum van de stad was het moderne karakter al gelijk te zien. De auto’s zijn een paar jaar geleden in de ban gedaan en daarvoor in de plaats is een prachtig plein gekomen met ontzettend veel groen, bankjes en cafés. Bij het ideaalbeeld van een stad, dat ik in deze studie vaak voorbij heb horen komen, deed het weinig onder. Toen ik verder liep viel mij vooral direct op hoe ruim de stad was opgezet. Katowice werd vroeger ook wel Klein Parijs genoemd en aan de ruime boulevard te zien kon ik dat wel begrijpen. Gelukkig was deze boulevard niet overgenomen door de auto’s, maar waren er zowaar ook fietspaden. 

Ik liep naar misschien wel het beste voorbeeld van de transformatie van Katowice, de zogenaamde ‘Strefa Kultury’, die op de kopfoto te zien is. Dit is een culturele zone rondom de plek van de oude kolenfabriek. Deze fabriek is omgetoverd tot een nieuw museum over Silesië, waar Katowice vroeger de hoofdstad van was. Daarnaast is er een internationaal congrescentrum gekomen, waar in 2018 zelfs een klimaatconferentie van de VN plaatsvond. Iets verderop staat de zestig jaar oude Spodek Arena, veelal gezien als het symbool van Katowice. Deze multifunctionele arena heeft de vorm van een UFO, waardoor hij erg opvalt. Voor deze arena vond op de de dag dat ik er was een groot Red Bull evenement plaats. Ook vindt in de Spodek Arena het grote gamingevenement Intel Extreme Masters elk jaar plaats, waar zo’n 170.000 mensen op af komen. Daarnaast werd er toen ik er was tegenover de Spodek Arena gebouwd aan de hypermoderne wolkenkrabber KTW-tower, wat het hoogste gebouw van Katowice moet worden. Fantastisch vond ik ook het contrast van dit moderne gebouw met de communistisch ogende modernistische bouwstijl van een gigantische flat aan de andere kant van de weg, genaamd Superjednostka. De L-flat in Zeist is er niets bij.

Tot slot wil ook nog even de wijk Nikiszowiec noemen. Deze wijk is in het begin van de 20^e eeuw gebouwd door een kolenbedrijf speciaal voor de mijnwerkers, die hier konden gaan wonen met hun gezinnen. De wijk is gebouwd in een typerende symmetrische bouwstijl met rode bakstenen en rood geschilderde kozijnen, waardoor het er prachtig uitziet. Het deed me een beetje denken aan de arbeiderswoningen in Lombok, maar dan massaler en mooier.  

Het is nu denk ik wel duidelijk: ik ben fan van Katowice. Het is het voorbeeld van hoe je met industrieel erfgoed moet omgaan en het heeft een bijzonder mix van bouwstijlen. Niet veel mensen zullen het kennen, maar als je een keer in Polen bent: ga er zeker een keer naartoe!

Kopfoto: https://pixabay.com/photos/city-architecture-modern-3294353/