Benin is voor velen een vrij obscuur en onbekend land. Als je geen geograaf bent of geïnteresseerd in Afrika is het goed mogelijk dat je er nooit over hoort. Benin is wel typisch Afrikaans in de zin dat de bewoners creatief, kleurrijk, vindingrijk zijn en van grote etnische diversiteit. Het leven is er lokaal en de straten zijn altijd vol met mensen. Toch is het land ook thuis aan vreemde praktijken. Voor sommigen betekent Benin namelijk de geboorteplaats van de voodoo religie. Deze animistische religie vormt een mystieke band tussen alles in Benin. Het verbindt de mensen met elkaar, hun voorouders, de natuur, en de goden. Voodoo klinkt misschien bekend in de oren in verband met de voodoopoppen, dit is echter maar een reliek van de religie.

De beleving van voodoo blijft net als het Afrikaanse leven lokaal. Zo heeft elk dorp een geheel eigen godheid die daar verantwoordelijk is voor het zegenen en straffen van dorpelingen. De voodoo goden komen zelfs op bezoek bij hun geliefde gelovigen. Deze dorpsbeschermers kunnen namelijk incarneren door iemand te bezitten.

In een ritueel vol dansen en zingen wordt er aanspraak gedaan op de god en een poging gedaan de god de vleselijke wereld in te roepen. De god kiest iemand uit om te bezitten en die persoon betreedt vervolgens een religieuze trans waarin de persoon alle controle over het lichaam verliest. Het ziet er dan uit alsof diegene een soort beroerte krijgt en de bezetene valt spartelend op de grond. In deze toestand moet de persoon begeleid worden door de priesters cult leiders, en niemand anders mag ze aanraken. De bezetenen beweren hier achteraf overigens geen actieve herinnering aan te hebben. Als de god een lichaam heeft gekozen begint de ceremonie pas echt. Dansend en zingend ‘als bezetenen’ maken de dorpelingen een bod voor een zegen van de lokale godheid. Door genoeg te offeren, dansen en zingen kunnen ze namelijk hun waardering tonen. Dan reageert de god in het lichaam van de bezetene hierop door ook te gaan dansen. Een teken dat het zegen is verzekerd. Er gebeuren ook wonderen tijdens ceremonies; een soort magische vertoningen. Bijvoorbeeld verdwijntrucs, of door te laten zien hoe een bezetene die gezegend is immuun is voor de brandwonden van een kokend hete steen.

Het geloof in voortbestaan van geesten en goden in het wereldse is wat voodoo verenigt. Als een animistische religie wordt bij voodoo ook de heiligheid van natuur gerespecteerd. De geesten en goden kunnen zich ook bevinden in bossen en meren. De priesters verkondigen dit aan het volk, en de volgers handhaven dit vervolgens en leggen de beloofde straffen op aan overtreders.  Zo is nationaal park Bouche du Roy door de overheid in overleg met lokale priesters als heilig verklaard om ervoor te zorgen dat niemand het in het hoofd haalt om dit bos te kappen. Op het misdragen staan namelijk straffen als zweepslagen, inbeslagname van eigendommen of dieren, en zelfs geldboetes. Maar niet alleen in de natuur bevinden zich geesten. In de huizen bevinden zich de geesten van voorouders. Deze moeten ook tevreden gehouden worden, want ze kunnen nog wel degelijk kracht uitoefenen in het wereldse. Zo beweert een heler dat alleen in het huis van zijn voorouders (ook helers) hij zijn werk kan beoefenen.

Benin mag dan wel de geboorteplaats van voodoo zijn, maar de religie beperkt zich niet tot het land. De regio rondom Benin wordt ook wel de voodoo kust genoemd, wat ook regio’s van Togo, Ghana en Nigeria omvat. Echter zijn niet alle geschatte 50 miljoen volgers van de religie in Afrika te vinden. Er zijn net zoveel volgers binnen de Afrikaanse diaspora in de Cariben. Benin is wel het hart van voodoo in Afrika; in Benin beoefent naar schatting 92% van de bevolking voodoo. Dit is opvallend wanneer volgens de officiële census de helft christelijk is en een kwart islamitisch. Velen vinden het geen probleem om twee religies tegelijk te beoefenen. Een grap over Haïti zegt ook dat het land 85% katholiek, 15% protestants en 100% voodoo is. Voodoo heeft in die zin een aparte status omdat het officieus en privé in belijdenis is. Volgers gaan met Pasen veelal nog steeds naar de kerk. Daar is dan te zien hoe er een soort hybride vorm van christendom en voodoo bestaat; het gezang en gedans traditioneel aan voodoo vindt ook plaats in de kerk.

Voodoo wordt regelmatig beschreven als de meest onbegrepen religie. Het blijft enigszins geheimzinnig voor mensen die geen deel uitmaken van de gemeenschap. Juist omdat het zo lokaal is in beleving bestaat er veel verschil tussen dorpen laat staan etniciteiten of landen in hoe er geloofd wordt. Wat wel universeel is, is het geloof in geesten in het wereldse en de ceremonies vol dansen en zingen. Het mysterie in het mystieke van voodoo vormt een voorbeeld van hoe onbekend ook Benin is.

Kopfoto: Afrikit/ Pixabay: https://pixabay.com/photos/voodoo-dance-benin-traditional-736095/