Santa Claus Village: een landmark in Lapland

Afgelopen maandag is de adventsperiode van start gegaan en is het aftellen naar kerst avond begonnen. Maar wat nou als je helemaal niet hoeft te wachten voor een echte kerstbeleving? Voor wie namelijk niet genoeg kan krijgen van deze gezellige periode met kerstmuziek, lekker eten, versierde kerstbomen, veel lichtjes en gezelligheid is er een dorp in Lapland waar het altijd kerst is; Santa Claus Village. 

Dit kerstdorp ligt 10 km ten noorden van Rovaniemi, gelegen bij de poolcirkel. Het dorp is ingericht als echt kerstdorp en wordt gecommodificeerd als de woon en werkplaats van de kerstman. Zo kun je er bijvoorbeeld het speciale Santa Claus Main Post Office, waar per jaar duizenden brieven en kaarten naar toe worden verstuurd, bezoeken. Het dorp van de kerstman, in het Fins: Joulupukin Pajakylä, is eigenlijk een themapark genaamd Santa Park. Dit blijkt uit alle activiteiten die je er kunt doen: je kunt er overnachten in een iglo, een sledetocht maken met huskies, op sneeuwscooters rijden, een safari maken met rendieren of de kerstman in zijn eigen huis ontmoeten. 

Als toekomstige geograaf ben je misschien wel benieuwd naar de oorsprong van dit bijzondere dorp. Rovaniemi is het bestuurlijk centrum van het Finse gedeelte van de regio Lapland, ofwel: Lapin maakunta. Lapland, wat Land van de Lappen betekent, strekt zich namelijk uit over het aller-noordelijkste gedeelte van Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland. Rovaniemi wordt al sinds de steentijd onafgebroken bewoont en kent vandaag de dag ongeveer 62.000 inwoners. Hoewel de naam Lappen voor de inwoners van Lapland voor de hand ligt, ervaart de bevolking dit als beledigend en geeft de voorkeur aan de naam Saami of Samen. Voorheen leefden de Samen een nomadenbestaan, hun rendierkudden volgend in hun jaarlijkse voedseltrek. Tegenwoordig hebben ze dit opgegeven en zijn ze volledig opgegaan in de Scandinavische samenleving. 

In de 19e eeuw kende Rovaniemi een sterke groei die samenhangt met de ontginning van de natural resources van Lapland, namelijk haar bossen. Deze houtindustrie ging gepaard met een toestroom van werkkrachten waardoor Rovaniemi als handelscentrum kon profiteren. Dit heeft ervoor gezorgd dat de stad in 1938 de “hoofdstad” werd van Lapland, waardoor Rovaniemi veel overheidsinstanties huisvest. Naast hoofdstad is het ook de poort naar Lapland, hierdoor is de stad ook een centrum van toerisme is. Dit toerisme is zoals misschien al was te verwachten gericht op kerst en met name de kerstman. Dat het toerisme zich richt op de kerstman heeft te maken met de geografische ligging van Rovaniemi ten noorden van de poolcirkel. Tekenaar Thomas Nast heeft namelijk de woonplaats van Santa Claus op de Noordpool geïntroduceerd. Toch is er enkele onenigheid over de woonplaats van de Kerstman. Volgens de Denen woont de Kerstman (Julemanden) namelijk in Groenland nabij Uummannaq. 

Rovaniemi is dus al in een vroeg verleden bestempeld als de woonplaats van de kerstman, maar hoe heeft dit dorpje zich nou eigenlijk ontwikkeld qua toerisme? Rovaniemi en Lapland waren de eerste ontvangers van hulp voorzien door de UNRRA, de voorganger van UNICEF. Deze hulp bestond onder andere uit de bouw van de Artic Circle Cabin en het begin van toeristische diensten. Eleanor Roosevelt bezocht in 1950 als verrassing Rovaniemi om Lapland en de naoorlogse reconstructie van de stad te zien. Uuno Hannula moest een programma samenstellen en koos ervoor om de welkomstceremonie bij de Artic Circle te laten plaatsvinden. Sindsdien zijn bewoners van Rovaniemi, die deelname in de welkomstceremonie, gewend om bezoekers vanuit de hele wereld te verwelkomen. Deze gebeurtenis kan gezien worden als de eerste poging om een groeiend aantal bezoekers aan te trekken. In 1956 werd duidelijk dat er een uitbreiding nodig was van de Artic Circle Cabin wat resulteerde in de opening van een nieuwe cabine 15 jaar later. De plaatselijke VVV koos een nieuw thema voor het toerisme. Het overkruisen van de poolcirkel werd vanaf nu gepromoot als het oversteken van de ‘magische cirkel’ in een slede getrokken door rendieren. 

Wanneer een reis naar Lapland wordt gemaakt kan dit dorpje zeker niet worden overgeslagen. Hierdoor is Santa Claus Village een echte landmark (herkenningspunt) die ervoor zorgt dat het aantal bezoekers in Lapland, maar met name deze bestemming, ieder jaar stijgt. Wellicht is het te danken aan het aantal diensten in het dorp dat constant wordt uitgebreid. Of is het toch omdat kerst nou eenmaal de gezelligste tijd van het jaar is?