Begin vorig jaar schreef Finn er al over: Stateloosheid. En zoals in dat artikel al naar voren kwam, profiteren we er allemaal van. Het zijn van staatsburger geeft je vele rechten, zoals het recht om in een land te mogen wonen, gebruik te maken van sociale voorzieningen die een land aan zijn burgers verschaft en je staatsburgerschap geeft je toegang tot andere landen. In dat artikel van vorig jaar werd ingegaan op het technische vlak: dus hoe je precies stateloos kan worden en wat dat voor gevolgen heeft voor een stateloos individu. Een paar dagen geleden stuitte ik op een voorbeeld van wat het in de praktijk kan betekenen om stateloos te zijn: Het verhaal van Sir Alfred.

Het leven van deze vluchteling speelde zich voor ruim 18 jaar alleen af binnen de muren van terminal 1 van luchthaven Charles De Gaulle in Frankrijk. Het begin van het verhaal van Mehran Karimi Nasseri, zoals Sir Alfred eigenlijk heet, is onduidelijk. Er zijn meerdere verhalen die rondgaan op de wondere wereld van het internet, maar over het algemeen hoor je het verhaal dat het is begonnen in de eerste jaren van de 70’s. Hij begon in 1973 aan een studie aan de universiteit van Bradford, waar hij als student, enkele keren betrokken raakte bij protesten tegen de Shah Pahlavi. Toen hij uiteindelijk terugkeerde in Iran werd hij opgepakt voor ‘antigovernment activity’. Toen Iran hem uiteindelijk uitzette verloor hij hiermee automatisch zijn Iraans staatsburgerschap.

Nasseri vroeg in meerdere landen politiek asiel aan, maar ving overal bot. Totdat hij na een paar jaar werd geholpen door de verenigde naties. Het
bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten erkende zijn status als vluchteling. Hierdoor was het voor Nasseri mogelijk om staatsburgerschap aan te vragen in Europese landen. Hij wilde graag terug naar het Verenigd Koninkrijk, omdat zijn moeder daarvandaan kwam. De reis naar het Verenigd Koninkrijk verliep echter niet helemaal volgens plan en bleek het begin van een 18-jarig verblijf op de luchthaven.

Zoals al vermeldt blijft het op het internet een beetje vaag wat er precies is gebeurd. Volgens Nasseri zelf was hij via Parijs op weg naar Londen, toen zijn koffer met de benodigde documenten is gestolen. Eenmaal aangekomen in Londen werd Nasseri geweigerd door de douane, wegens het ontbreken die documenten. De Britse douane stuurde hem terug naar Frankrijk, waar hij werd gearresteerd. Zijn reis naar Frankrijk zelf was echter niet illegaal, dus hij werd vrijgelaten. Hij mocht door het ontbreken van papieren echter niet het land in.

Nasseri leefde al die jaren onder andere van donaties van andere mensen, die hadden gehoord van zijn verhaal. Dit geld gaf hij dan uit in een van de restaurants in de terminal, hij waste zichzelf op de wc en kreeg ook eten en kranten van personeel in de terminal. Zijn situatie trok ook de aandacht van een advocaat, die hem hielp in de strijd om weer ‘een identiteit’ te krijgen. De Belgische overheid werd bereid gevonden om hem op te nemen. Enige vereiste was dat hij in persoon de benodigde papieren op moest komen halen. En je voelt het alweer aankomen…Dat ging dus niet. Na jarenlange procedures wilde de Belgische overheid de papieren toch op de post doen, zodat Nasseri zich weer vrij kon bewegen. Het lijkt tegenwoordig toch zo normaal, dat we allemaal een staatsburger zijn en overal naartoe kunnen met ons paspoort. En ook al is dit natuurlijk een extreem verhaal, er zijn meer mensen stateloos. Het is dus goed om dat te beseffen, de volgende keer als je met je paspoort staat te zwaaien als je weer op het punt staat de wereld te verkennen, dat dat helemaal niet zo normaal is.