Poetin vs. Navalny: Wie wint de politieke strijd in Rusland?

Rusland wordt vaak gezien als een land met veel politieke misstanden. Het land kent een oligarchie. Dit houdt in dat een kleine groep mensen, waaronder Russische politici en welvarende zakenlieden, het grootste deel van de macht en het geld in bezit hebben. Dit heeft Rusland gemaakt tot een corrupt land met veel vriendjespolitiek. Maar niet iedereen profiteert natuurlijk van deze vriendjespolitiek, dit zorgt voor grote ongelijkheid onder de Russische bevolking. Hoewel het overgrote deel van de bevolking Russische president Poetin steunt ontvangt hij kritiek van de oppositie, met name om de alsmaar toenemende corruptie.

Maar Poetin maakt het zijn tegenstanders niet gemakkelijk. De afgelopen jaren werd de oppositie doodgezwegen in de media en demonstraties werden verboden. Wie toch gaat demonstreren, loopt een groot risico om opgepakt te worden. Zo probeert Poetin te vermijden dat de aanhang van de oppositie groeit. Het uiten van kritiek tegenover de regering is in Rusland niet zonder gevaren. Leden van de oppositie zijn in de afgelopen jaren het land uit gezet, gevangen gezet en er zijn zelfs vermoedelijke moordpogingen gedaan. Dit laatste overkwam oppositieleider Aleksej Navalny. In augustus 2020 werd hij onwel op een vlucht tussen Siberië en Moskou. Achteraf bleek hij vergiftigd te zijn met het chemische zenuwgas Novitsjok. Wanneer je dit zenuwgas inademt of het contact krijgt met je huid, raakt je zenuwstelsel overprikkeld, vervolgens verlamd en uiteindelijk kan het zelfs leiden tot de dood. Navalny is niet de eerste Rus die slachtoffer is van een aanval met Novitsjok. In 2018 werden ook voormalig Russisch dubbelagent Sergej Skripal en zijn dochter Joelia ermee vergiftigd. Gelukkig hebben beiden de aanval overleefd.  

Poetin heeft nooit bekend dat hij achter de zenuwgasaanval op Navalny zit, maar hij heeft alle schijn tegen zich. Poetin en Navalny zijn namelijk geen vrienden, en Poetin vindt bovendien dat Navalny een bedreiging vormt voor de Russische staat. Zo werd er een dag na de terugkomst van Navalny een documentaire op YouTube geplaatst waarin Navalny beweert dat Poetin een enorm paleis heeft laten bouwen aan de Zwarte Zee, geheel gefinancierd met corrupt geld. Ook is Navalny zelf onderzoek gaan doen naar zijn vergiftiging, in samenwerking met het journalistieke netwerk Bellingcat. In dit onderzoek heeft hij een agent van de Russische geheime dienst laten bekennen dat hij achter de zenuwgasaanval zat.

Protest tegen de arrestatie van Aleksej Navalny. Bron: Bestalex via Wikimedia Commons https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Protests_against_the_arrest_of_opposition_politician_Alexei_Navalny._Saint_Petersburg,_23_January_2021.jpg

Bij terugkomst in Rusland werd Navalny meteen opgepakt. De reden van zijn arrestatie is eigenaardig te noemen. Na een eerdere voorwaardelijke veroordeling was hij verplicht zich te melden, maar kon dit niet doen aangezien hij in Duitsland nog herstellende was van de zenuwgasaanval. Dit leidde tot zijn arrestatie. Het is niet de eerste keer dat de Russische oppositieleider is opgepakt. Volgens het Europese Hof zijn de verschillende arrestaties van Navalny met name een strategie om pluralisme in het land te onderdrukken. Zoals eerder genoemd laat Poetin niet veel ruimte voor mensen die een andere mening dan de zijne uiten, laat staan proberen deze aan te wakkeren in andere mensen.

De arrestatie, die in de ogen van een groot deel van de Russische bevolking onterecht is, heeft geleid tot veel rumoer in Rusland. Al in de tijd dat Navalny in Duitsland verbleef nam zijn populariteit onder de Russische bevolking toe. De arrestatie van Poetin leidde ertoe dat door het hele land tienduizenden mensen de straat op zijn gegaan om te protesteren. De protesten zijn echter tot nu toe zinloos geweest: Navalny is veroordeeld tot 3,5 jaar gevangenisstraf vanwege het schenden van afspraken over zijn voorwaardelijke vrijlating tijdens zijn verblijf in Duitsland. De veroordeling heeft de protesterende bevolking echter niet tot zwijgen gebracht. In tegendeel: Met Valentijnsdag vond er een stil protest plaats als steunbetuiging aan Navalny. Met de hashtag #LiefdesterkerdanAngst werd de Russische bevolking opgeroepen om op de toegestane plaatsen, bijvoorbeeld gemeenschappelijke binnenplaatsen, een lichtje te branden voor Navalny. Ook dit werd door het hele land gedaan. Wat de gevolgen zullen zijn van deze protesten moet nog blijken. De vergiftiging en veroordeling van Navalny worden door internationale politici eveneens sterk bekritiseerd, maar voorlopig lijkt het er niet op dat Poetin van plan is om hieraan toe te geven. En wat gaat de Russische oppositie doen nu ze hebben gezien wat er met Navalny is gebeurd? Zullen zij het nog aandurven om op te staan tegen corruptie? De tijd zal het leren.

Kopfoto: Krassotkin via Wikimedia Commons.https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vladimir_Putin_vs_Alexei_Navalny.jpg