Koningsdag en het koningshuis: geografische linkjes

Morgen is het weer zover: Koningsdag! De gehele dag staat in het teken van de verjaardag van koning Willem Alexander, en ook het gehele koningshuis staat volop in de schijnwerpers. Daarom ook dat dit artikel een koninklijk tintje heeft, want met Koningsdag en het koningshuis zijn misschien wel meer geografische linkjes te leggen dan je op voorhand zou denken.

Laten we beginnen met Koningsdag zelf, naast een feestdag is dit bij uitstek ook een toeristentrekker (in niet-coronatijden natuurlijk). Alleen is deze feestdag sinds het aantreden van Willem Alexander, sinds 2013, niet meer op 30 april maar op 27 april. Een verschil van maar een paar dagen, maar toch heeft het in afgelopen jaren grappige beelden opgeleverd. Toeristen, die in een oude reisgids of een niet geüpdate website hebben bekeken, waren namelijk niet altijd op de hoogte van deze wisseling: de zogenaamde ‘vergistoeristen’. Dit heeft meerdere jaren toch wel grappige beelden opgeleverd: geheel in oranje over straat, maar wel nét een paar dagen te laat.

De vrijmarkten kwamen deze toeristen dan niet meer tegen, maar ook buiten Koningsdag om is het koningshuis in de openbare ruimte terug te zien. Zo is er sinds de troonswisseling in heel veel gemeenten een putdeksel te vinden met Willem-Alexander en Máxima: het zogenoemde ‘kroningsdeksel’. Een putdekselfabrikant heeft ter ere van de troonswisseling elke gemeente een kroningsdeksel aangeboden als gift. Deze zijn meestal te vinden op de stads- of dorpspleinen. Op internet is het niet altijd duidelijk waar ze te vinden zijn, dus mocht je je eens vervelen..

Kroningsdeksel in Heemskerk. Fotograaf: T.R. van Moûrik

Daarnaast zijn ook vele straatnamen en parken vernoemd naar leden van de koninklijke familie. In Utrecht zie je dit ook veel terug: bijvoorbeeld de Prinses Beatrixlaan of het Wilhelminapark. Vooral in het begin van de 19e eeuw gebeurde dit vernoemen naar het koningshuis veel: dit was een tijd van veel nationalisme. Ook was het koningshuis destijds erg populair door de vele publieke optredens van Emma en Wilhelmina. Al met al resulteerde dit in vele koninklijke straatnamen door het hele land.

Tot slot kan je ook breder kijken dan Nederland zelf. Het is namelijk niet heel vanzelfsprekend om een koningshuis te hebben. Wereldwijd zijn er 26 koningshuizen te vinden, die invloed hebben over 43 landen (een kaartje kan je hier vinden). Deze invloed verschilt wel veel: van direct tot indirect, waar Willem-Alexander onder de laatste categorie valt. Internationaal is het Britse koningshuis het meest bekend. Niet heel gek als je bedenkt dat technisch gezien nog 16 landen onder het de Britse monarchie vallen (bijvoorbeeld Australië en Canada). Maar over de grens doet het Nederlandse koningshuis het ook goed: vooral in Argentinië en bij onze Duitse buren. De Argentijnen zijn vooral betrokken geraakt bij het Nederlandse koningshuis door Koningin Máxima, die daar vandaan komt. Maar ook in Duitsland is het koningshuis opvallend populair: in de media worden hun activiteiten op de voet gevolgd. Hier zijn meerdere mogelijke redenen voor. Zo is Duitsland zelf geen monarchie en ook heeft ons koningshuis veel wortels in Duitsland. Willem van Oranje is bijvoorbeeld in Duitsland geboren.

In Nederland zelf is de populariteit van het koningshuis afgelopen jaar wel gedaald (niet alle privé beslissingen van Willem-Alexander werden hem in dank afgenomen). Morgen zal het met de populariteit echter wel goed zitten, Koningsdag blijft natuurlijk een feest én een vrije dag 😊

Kopfoto: Robin Utrecht via WikimediaCommons https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Koningsdag_2019_Amersfoort_04.jpg