Aan het begin van dit collegejaar verscheen er een artikel op nu.nl met een titel die mij twee keer liet kijken: “Waddenzee dreigt te verdrinken”. Ja, je hebt het goed gelezen, niet de eilanden, maar de gehele Waddenzee dreigt te verdrinken. Hoe werkt dit? Een watermassa die zichzelf laat verdrinken? Nee, niet de Waddenzee zelf is de schuldige. Het komt misschien niet meer als een hele grote verrassing, maar gasboringen kunnen weer worden aangewezen als boosdoener.

De NAM (Nederlandse Aardolie Maatschappij) wint als sinds de jaren tachtig aardgas uit de Waddenzee. In de zee liggen tientallen kleine gasbellen opgeslagen. Door de gasboringen die worden gedaan in de Waddenzee daalt de zeebodem, en dit zorgt dat er op termijn minder wad komt droog te liggen. Waarom dan? Wordt er nog steeds naar gas geboord? Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat komt niet met een betere verklaring dan: “we hebben het gas gewoon nodig, punt”. Op dit moment is NAM bezig met het verkrijgen van een vergunning om te gaan boren in de Waddenzee bij het Friese dorp Ternaard. De bewoners van het dorp en omliggende dorpen zijn bang voor de effecten die de gasboringen op de natuur zullen hebben en vrezen voor aardbevingen, het schrikbeeld van de aardbevingen bij Groningen door gaswinning is zeer levendig aanwezig onder de bewoners. Hetzelfde ministerie als van het eerder op tafel gebrachte, o zo overtuigende, argument voor de gasboring stelt dat een vergunning niet afgewezen kan worden. Er is geen bewijs is dat er op korte termijn schade aan het wad zal worden toegebracht. Dit terwijl een meerderheid in de tweede kamer tegen de gasboring is. De Tweede Kamerleden, op de VVD na, vinden het onverantwoord dat er in het unieke natuurgebied, wat tevens een Unesco Wereld Erfgoed gebied is, straks nog meer geboord gaat worden dan nu al het geval is. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat blijft echter bij haar besluit om de vergunningsaanvraag niet af te wijzen omdat er geen reden voor is op korte termijn. Een onderzoek van de Waddenacademie, gedaan in opdracht van de tweede kamer, heeft echter als conclusie dat een vergunning wel degelijk geweigerd kan worden. Het onderzoek laat zien dat er te veel onzekere factoren zijn om de precieze gevolgen van gaswinning in de Waddenzee vast te stellen. Deze onzekerheid maakt dat volgens de Wet Natuurbescherming een vergunning wel afgewezen móet worden, de bescherming van dier en natuur kan niet volledig gegarandeerd worden.

Als de vergunning wel wordt toegewezen mag de NAM vanaf 2023 bij Ternaards gaan boren. Hoewel Nederland zegt in de nabije toekomst van het gas af te willen zal de vraag naar gas eerst nog toenemen voordat deze zal dalen. Nederland wil niet afhankelijk zijn van een ander land zoals bijvoorbeeld Rusland om gas aan te leveren en dus lijkt het noodzakelijk dat de gasboringen voorlopig doorgaan. Er zijn nog niet genoeg alternatieven om aan de vraag naar energie te voldoen. Hoe ziet de toekomst van het wad er dan uit? Het is waar dat op korte termijn, in de komende jaren, de Waddenzee nog prima zal functioneren. Door het natuurlijke proces van eb en vloed wordt er zand achtergelaten op de lager gelegen bodem delen waardoor deze weer tot normaal niveau wordt opgehoogd. De zandbanken zullen dus redelijk in tact blijven. In de toekomst kan dit wel een groot probleem worden. Door klimaat veranderingen zal de zeespiegel sneller gaan stijgen waardoor het natuurlijke systeem van de zee de hoogteverschillen niet meer kan bijbenen. Door een lagere grond en een hogere zee komen zandbanken niet meer droog te liggen tijdens eb. Kunstmatig zand opspuiten zal dan nodig zijn om wadplaten te behouden. Zonder wadplaten hebben veel wadvogels en andere dieren die leven van het wad geen plaats meer om uit te rusten tijdens trektochten en voedsel te zoeken met als gevolg dat zij zullen verdwijnen en ecosystemen uit balans zullen raken. Maar ook het opspuiten van zand veroorzaakt verstoring van ecosystemen. De dieren aan de oppervlakte van het wad zullen geholpen zijn met de maatregel, de dieren op de bodem van het wad zullen bedolven worden onder zand wat leidt tot verdwijning van belangrijke organismen binnen het ecosysteem. Er lijkt dus geen win scenario te zijn voor de Waddenzee wanneer de gasboringen doorgezet worden. Slechts verlies van een uniek stuk natuur.

Kopfoto: Gouwenaar, WikimediaCommons,
Search media – Wikimedia Commons