Biologisch-dynamische landbouw, wat is dat?
Sinds ik deze maand ben begonnen met werken in een biologische supermarkt leer ik steeds meer over voeding en verschillende biologische begrippen. Eén daarvan kwam naar voren op de broodafdeling. Hier worden namelijk een aantal ‘biologisch-dynamische’ broden verkocht. Een simpele uitleg van dit begrip ging als volgt: je hebt de ‘normale’ landbouw waarbij er niets wordt teruggegeven aan de natuur; er is biologische landbouw waarbij de natuur zo min mogelijk wordt aangetast, én er is biologisch-dynamische landbouw. Je raadt het al; hierbij wordt er teruggegeven aan de natuur, waardoor de aarde een stukje beter wordt achtergelaten. Over dit concept is voor mijn gevoel veel meer te leren, en dat ga je nu lezen.
Het concept van biologisch-dynamische landbouw ontstond in de jaren ’20 van de vorige eeuw. De Oostenrijkse denker Rudolf Steiner maakte zich zorgen om de opkomst van de industriële landbouw en het gebruik van kunstmest. De visie van Steiner werd overgenomen en uitgewerkt door verschillende mensen. De voornaamste persoon hierbij was Ehrenfried Pfeiffer. Hij werd bedrijfsleider van een van de eerste biologisch-dynamische boerderijen ter wereld, toen hij in 1925 naar Nederland vertrok. Het bedrijf Loverendale was gevestigd in Zeeland en bestaat momenteel nog steeds. Later is Pfeiffer naar de VS vertrokken en in 1938 verscheen zijn boek Dynamic Farming and Gardening, dat nog steeds als een belangrijke bron van kennis wordt gezien voor boeren wereldwijd.
Maar wat houdt het concept nou eigenlijk in? Biologisch-dynamische landbouw is zoals de naam al zegt, een vorm van biologische landbouw. Een biologisch-dynamische boer kijkt naar de natuur vanuit een holistisch (alomvattend) perspectief. Hierbij wordt er gestreefd naar een gezonde kringloop en wordt er een gemengde bedrijfsvoering gehanteerd om de samenhang tussen mens, dier, plant en bodem te versterken. De bodem is de basis voor levenskrachtige planten, dieren en mensen en wordt dan ook als levend organisme gezien. De structuur en vruchtbaarheid van de bodem wordt versterkt en opgebouwd aan de hand van dierlijke mest, compost wisseling en preparaten. Dit zorgt ervoor dat de bodem natuurlijk en gezond is en dat er sprake is van een rijk bodemleven. Op deze manier is landbouw ook verbonden met biodiversiteit, klimaat, luchtkwaliteit, bodemvruchtbaarheid etc.
Een belangrijk verschil met biologische landbouw is dat er bij biologisch-dynamische landbouw geprobeerd wordt om de eigen karakter van dieren en planten en de smaak van producten te behouden. Hierbij gaat de voorkeur naar het gebruiken van vrije rassen. Dat zijn dieren- en plantenrassen waarmee de boeren zelf kunnen fokken en kweken. Bovendien wordt er gebruik gemaakt van gecomposteerde biologische mest, biologische stro en biodynamisch veevoer vanuit hetzelfde bedrijf.
Iets anders interessants aan deze vorm van landbouw is dat er van uit wordt gegaan dat hemellichamen invloed hebben op de groei van gewassen. Zoals de maan invloed heeft op de getijdenstromen, zou het ook invloed hebben op de waterhuishouding van gewassen. Daarom wordt er voor en tijdens het verbouwen van de gewassen rekening gehouden met bepaalde kosmische invloeden. Echter, er is nooit betrouwbaar, wetenschappelijk bewijs geleverd voor deze invloeden van hemellichamen op de landbouw.
Er zijn vele onderzoeken gedaan naar de biologisch-dynamische landbouw. Uit een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van Cambridge in 2009 bleek dat de biodynamisch gecultiveerde velden lagere absolute opbrengsten leverden dan conventionele velden. Daar staat tegenover dat er een betere efficiëntie van de productie is in verhouding tot de hoeveelheid gebruikte energie. Mocht je nou zelf een biologisch-dynamisch product uit willen testen, koop dan een product met het Demeter keurmerk. Wie weet is deze vorm van landbouw wel de nieuwe toekomst?
Bronnen:
https://www.bbrood.nl/biologisch-dynamische-landbouw/
https://www.natureandmore.com/nl/all-about-organic/biologisch-dynamisch-wat-is-dat
https://nl.wikipedia.org/wiki/Biologisch-dynamische_landbouw
