Aan de oostkust van (nu) Turks-Cyprus ligt de wijk Varosha. De plek is onderdeel van de stad Famagusta en was ooit een populaire badplaats. Dit is ook niet gek, want wie wil er nou niet genieten van de zon en de Middellandse Zee? Tegenwoordig is Varosha echter een van de grootste spooksteden van Europa. In dit artikel duiken we iets dieper in de geschiedenis van het eiland Cyprus en ook het gebied van Varosha in het bijzonder.

Het eiland ligt zoals al eerder gezegd in de Middellandse Zee, voor de kust van Turkije. Het is niet groot, ongeveer 14.000 km​​². Even ter vergelijking: Nederland heeft een oppervlakte van  zo’n 41.000 km​​². Desondanks is het eiland opgedeeld in twee bestuurlijke eenheden: de Republiek Cyprus die wat meer cultureel georiënteerd is op Griekenland  in het zuiden en de Turkse Republiek Noord-Cyprus in het noorden.

Al veel eerder heeft Cyprus verschillende invloeden gekend. In de Egyptische periode was farao Amasis de baas over de Cypriotische vloot. Hierna volgde een tijd van Perzische invloed, van 545 voor Christus tot de opkomst van Alexander de Grote. Toen viel Cyprus in de handen van een van zijn (Alexanders) veldheren. Na provincie van het Romeinse Rijk te zijn geweest van de eerste eeuw v.C. tot in de tweede eeuw na Christus, volgde een Byzantijnse, een Venetiaanse en een Ottomaanse periode. So far al een geschiedenis waar je u tegen zegt.

De Britten bezetten Cyprus in een oorlog met het Ottomaanse Rijk, waardoor het eiland in 1925 een Britse kolonie werd. Op 1 april 1955 werd een stap gezet in de richting van Griekenland. Met de oprichting van EOKA (Ethniki Organosis Kyprion Agoniston, ofwel Nationale Organisatie van Cypriotische Strijders) werd een signaal afgegeven naar de Britten dat zij niet langer gewenst waren.

In 1960 werd Cyprus een zelfstandige staat. De machthebber werd de aartsbisschop Makarios. Hiermee kwam echter helaas geen einde aan de turbulente geschiedenis. Alweer in 1974 werd door de Griekse officieren een staatsgreep gepleegd. Een paar dagen later kwam een reactie van de Turken en kwam het noorden van het eiland tot aan de hoofdstad Nicosia onder Turks gezag te staan.

Dit was ook het lot van de spookstad Varosha. Met de komst van de Turken waren de Grieks-Cypriotische inwoners gedwongen om te vluchten. De eens zo glorieuze badplaats veranderde in een verzameling van woekerende wegen, geraamtes van hotels en verlaten stranden. De wijk bleef afgesloten met een hek en werd bewaakt door Turkse militairen. Hiermee werd druk uitgeoefend op de Grieks-Cypriotische bevolking. De eigenaren van grond en gebouwen konden immers nu niet bij hun eigendommen. Het uiteindelijke doel van de afzetting was erkenning van de Republiek Noord-Cyprus.  De spookstad vertelt op haar eigen grimmige manier een klein stukje van de veel grotere geschiedenis van het eiland Cyprus.

Pas in 2020 werd de wijk weer geopend voor bezoekers. Er waren vanuit Noord-Cyprus (het Turkse deel) plannen om ook bewoning weer toe te laten, maar dit stuitte internationaal op weerstand. Varosha blijft een lastig onderwerp in het gesprek tussen de Grieks- en Turks-Cypriotische regeringen, en dit zal zoals het er nu naar uitziet niet snel gaan veranderen. De planten die zich inmiddels hebben geworteld in de gebouwen groeien vredig verder.

Kopfoto: Ballantyne108, WikimediaCommons, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Varosha2013.jpg