In het tweede artikel van de themaweek gaan we het hebben over iets wat natuurlijk niet kan ontbreken als het om treinen gaat: stations! Welke treinstations zijn het mooiste, drukste, kleinste en oudste?

Mooiste station

Bron: eigen foto & https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Groningen_Train_Station.jpg

De vraag welk station het mooiste is, is natuurlijk alleen maar subjectief te beantwoorden. Iedereen heeft een andere mening over wat mooi is. Binnen Nederland is er voor mensen echter wel een duidelijke favoriet: station Groningen. Dit station werd in 2019 na een poll op social media van de NS uitgeroepen tot het mooiste station van Nederland. Het heeft de uitverkiezing vooral te danken aan het prachtige monumentaal pand met een bijzonder plafond en een soort klein museum erin. Momenteel wordt het station zelfs grondig verbouwd om het stationsgebouw nog prominenter naar voren te laten komen. 

Buiten Nederland is het lastiger om zo’n verkiezing te houden en komen in lijstjes vaak stations terug met bijzondere architectuur. Zoals bijvoorbeeld Liège-Guillemins, ontworpen door de Spaanse architect Santiago Calatrava. Dit station is gemaakt van staal, glas, wit beton en Belgische blauwe hardsteen en springt vooral in het oog door de reusachtige witte overkapping van maar liefst 160 meter lang en 35 meter hoog. 

Drukste station

Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Shinjuku_Station#/media/File:JR_Shinjuku_Miraina_Tower-1.jpg 

Stations zijn de grote hubs binnen het massatransport, en het is dan ook niet gek dat er soms bizar veel mensen komen. Laten we dicht bij huis beginnen met de zoektocht naar drukke stations. Ons eigen Utrecht centraal ligt voor Nederland erg.. centraal. Het is dan ook het drukste station van het land. In 2019 kwamen er gemiddeld 207 duizend passagiers per dag over de vloer. Dat is zo’n tweederde van het inwonertal van Utrecht! 

In Europa draagt een ander station de kroon. Het zal niet verrassen dat een van de grootste steden op het vasteland het drukste station bezit: Parijs. Gare du Nord krijgt dagelijks wel 700 duizend passagiers te verduren. Het station wordt nu ook verbouwd om in 2030 een capaciteit van 900 duizend te hebben om de verwachte groei op te vangen. Dat is alsof de hele bevolking van Amsterdam elke dag in de trein stapt.

Als we naar het drukste station ter wereld zoeken komen we wel erg ver van huis. Het grootste stedelijke gebied ter wereld is ook thuis aan het drukste station. Het station Shinjuku in Tokyo wint de hoofdprijs. Met dagelijks zo’n 3,6 miljoen passagiers heeft Shinjuku een werkelijk onvoorstelbare drukte. Niet gek dan dat Japan een beroep heeft om letterlijk mensen in de trein te proppen. Shinjuku steekt dan wel met kop en schouders boven de rest uit, maar dat geldt ook voor andere stations in Japan. Van de 50 drukste stations op aarde liggen er, schrik niet, 45 in Japan. Mocht je een echte treinliefhebber zijn is het Japan dan ook het overwegen waard. Al is het alleen al voor de Shinkansen hogesnelheidslijnen of de extreme punctualiteit van de dienstregeling. Ze zijn er zo punctueel dat een minuut vertraging een openbaar excuus in de krant vereist. 

Kleinste station

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Station_Eijsden#/media/Bestand:Station-Eijsden.jpg 

Na het megalomane geweld van Tokyo, Parijs en ons eigen Utreg, is het tijd om een een tandje af te schalen en gaan we kijken naar het kleinste station. Volgens de data van NS in 2018 is Eijsden het kleinste station van Nederland. Deze plaats ligt in het zuidelijkste puntje van Nederland, nog een kilometer of 12 ten zuiden van Maastricht. Met 181 in- en uitstappers per dag is dit het minst gebruikte station van Nederland. Elk uur vertrekt hier de NMBS stoptrein naar Maastricht en ook de andere kant op rijdt deze eenmaal per uur richting Hasselt. NMBS stoptrein was voor mijn nog geen bekend woord, maar gelukkig weet het internet tegenwoordig alles. Dit is namelijk de afkorting voor ‘Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen. Er rijden langs dit stationnetje dus enkel treinen van onze zuiderburen. Misschien ook niet zo gek vanwege de grensligging van Eijsden. 

Het is iets lastiger om ‘s werelds kleinste station te bepalen. Ik kan me voorstellen dat er op deze plek misschien een paal staat met een bordje en dat er rails ligt in een niemandsland. Mocht je ooit ergens geweest zijn waarvan je denkt dat deze plek kwalificeert voor kleinste station, laat het ons weten!

Oudste station

Bron: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Frontage_of_Liverpool_Lime_Street_railway_station.jpg 

Maar waar begon het nu eigenlijk? De industriële revolutie die aan het begin van de negentiende eeuw in het Verenigd Koninkrijk uitbrak, zorgde ervoor dat mensen niet meer met te voet of met een paardenkoets hoefden te reizen. Het eerste station voor stoomlocomotieven was het Crown Street Station in Liverpool in Engeland, geopend in 1830 voor het ‘s werelds eerste openbare spoorlijn, tussen Liverpool en Manchester. Dit station bleek echter zo ver van het stadscentrum af te zitten dat de reizigers alsnog te koets naar hun eindbestemming gebracht moesten worden. Daarom werd dit station al na 6 jaar gesloten en later gesloopt. 

In plaats hiervan werd er aan het centraal gelegen Lime Street een nieuwe treinstation gebouwd. Liverpool Lime Street Station is 186 jaar later nog steeds het belangrijkste station van Liverpool. Door de jaren is het vele malen uitgebreid, zoals de boog die er in 1867 bij kwam. Tegenwoordig heeft Lime Street elf perronsporen en tientallen miljoenen jaarlijkse passagiers.

Het eerste spoor in Nederland werd kort hierna gepland (van Amsterdam via Arnhem naar Keulen), maar werd niet meteen gebouwd omdat het als onnodig werd gezien: we vervoerden spullen en reisden al redelijk effectief met de trekschuit (bootjes geleid door paarden). De scheepvaartlobby wilde daarnaast geen concurrentie. Uiteindelijk vond koning Willem I het vervelend om achter de omliggende landen te blijven en keurde hij een ander plan tussen Amsterdam en Haarlem goed. Zo werd Haarlem Centraal het eerste Nederlandse station, geopend in 1839. Het huidige stationsgebouw komt echter uit 1908. Het oudste nog bestaande stationsgebouw in Nederland is die van Valkenburg, uit 1853.

Tjoeke Tjoeke Tuut Tuut!