We doen het waarschijnlijk allemaal wel eens; zeiken over de NS wanneer je trein niet rijdt of hij weer eens te laat is. Je hoeft de woorden “NS” en “Vertraging” maar 1 keer in dezelfde zin te gebruiken op Facebook (of waar dan ook) en je krijgt al gelijk bijval van anderen die maar al te graag hun ergste NS-ervaringen met je delen. Zeker nu de winter (ofja wat je winter kan noemen) er weer aan komt zal menig Nederlander weer al te graag van zich laten horen als het om de NS gaat. Maar presteert de NS dan echt zo slecht als bedrijf of zijn wij Nederlanders gewoon nooit tevreden?

Voor de spoorwegen binnen nederland zijn 2 bedrijven van belang; ten eerste is er Prorail, dat verantwoordelijk is voor de aanleg, het onderhoud en het beheer van het gehele nederlandse spoorwegnet. En ten 2de is er natuurlijk de NS, het bedrijf dat de treindiensten verzorgt op het hoofdrailnet (de belangrijkste spoorlijnen) en daar tot 2025 het monopolie op heeft. Tot 1995 waren deze 2 bedrijven samen 1 bedrijf, maar door Europese regelgeving zijn beide bedrijven formeel geprivatiseerd en opgesplitst. Ze zijn dus eigenlijk zelfstandig, maar zijn nog steeds

Financieel gaat het de NS zeer voor de wind. In 2016 werd er een omzet gedraaid van 5,1 miljard euro en uiteindelijk een winst van 212 miljoen euro. Ook in de jaren daarvoor draaide de NS altijd winst. Als je dat vergelijkt met onze zuiderburen (dit is goed te vergelijken omdat zij ongeveer een net zo groot spoorwegnet hebben qua omvang) dan doet de NS goede zaken.

Het Belgische nationale spoorwegbedrijf NMBS draait nauwelijks winst (in 2016 een verlies van 250 miljoen euro) en heeft een gigantische schuldenberg van 2,98 miljard euro. in Mei 2017 kon er in België wel een succes gevierd worden; in het afgelopen jaar (dus mei 2016-2017) werd er 0 dagen gestaakt bij de NMBS, wat al meer dan 50 jaar niet meer voorgekomen zou zijn. Heel berucht was het jaar 2011 waarin er bij de NMBS 32 (oftewel ruim 4 weken) gestaakt werd. Dan heb ik het ook niet over een paar treinen die uitvallen door stakende conducteurs zoals dat in Nederland wel eens gebeurt, maar echt over stakingen waarbij er met name in Wallonië het treinverkeer dagen plat lag en men ook in Vlaanderen staakte. Dus we mogen echt maar al te blij zijn dat de medewerkers van de NS niet zo fanatiek staken als de Belgen.

Maar even terug naar Nederland. In Nederland reed ongeveer 91% van de treinen op tijd in 2015. In België en Frankrijk was dat percentage hetzelfde, met als uitschieter naar beneden het VK met 88% en met als uitschieter naar boven de Zwitsers met 97% op tijd. Als je het mij vraagt is 91%  nog niet eens zo heel slecht als je bedenkt dat Nederland een van de drukste spoorwegnetten ter wereld heeft, na Zwitserland en Japan. De Zwitsers hebben dus zowel een bijna volledig punctuele treindienst en het drukste spoorwegnet ter wereld, waardoor je je natuurlijk af kan vragen waar het in Nederland dan fout gaat.

Als je kijkt naar de oorzaken van treinstoringen dan laat dit 3 hoofdoorzaken zien; problemen met de infrastructuur (38%), problemen met het materieel (22%) en ongelukken (13%). Heel objectief bekeken is de schuld van de meeste verstoringen neer te leggen bij Prorail (dat verantwoordelijk is voor de infrastructuur) en niet de NS (dat natuurlijk wel verantwoordelijk is voor het materieel). Onder ongelukken vallen “aanrijdingen met personen” en is daardoor ook niet echt de schuld van de NS of Prorail. Daarom mag je ook wel stellen dat eerder Prorail verantwoordelijk is voor problemen op het spoor dan de NS.

Natuurlijk begrijp ik ook wel dat het vervelend is als je trein niet rijdt en je daardoor te laat komt voor je college (of belangrijke afspraken), maar ergens mogen we ook wel weer wat aardiger zijn voor de NS en de mensen die er werken. Zoals ik al eerder genoemd heb gaat het in heel Nederland 9 van de 10 keer wel goed en ligt als het fout gaat de verantwoordelijkheid eerder bij Prorail dan bij de NS. Ook mogen we blij zijn dat het personeel van de NS bijna nooit staakt (en al helemaal niet op landelijke schaal) en het een financieel gezond bedrijf is (waardoor het de staat geen geld kost maar het juist geld oplevert). Maar mocht het nou echt een keertje helemaal bar en boos zijn, dan is er gelukkig altijd nog Ome Duo om je te trakteren op een lekker kopje koffie (want max. lenen=max. leven) en kun je je tenminste nog een beetje opwarmen terwijl je staat te schelden op de NS.